6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 15’inci Maddesi ile Arabulucunun Çözüm Önerisi Getirebilmesine Olanak Sağlayan Yeni Düzenlemenin Değerlendirilmesi

Abstract

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda yapılan yeni değişiklik uyarınca, hukukumuzda artık arabulucu, taraflarınçözüm üretemediklerinin ortaya çıkması halinde bir çözüm önerisinde bulunabilecektir. Ancak arabulucunun çözüm önerisisunabilmesi, öncelikle taraflar arasında bir çözümsüzlük halinin ortaya çıkması şartına bağlanmıştır. Ayrıca bu önerinin taraflarca kabul edilme zorunluluğu da bulunmamaktadır. Yapılan bu yeni düzenlemeye rağmen hukukumuzda ilk evrede geçerliolan arabuluculuk modelinin halen “kolaylaştırıcı arabuluculuk” modeli olduğu tespit edilmiştir. Ancak, tarafların çözüm üretememesi nedeniyle arabulucunun çözüm önerisinde bulunması halinde ise, hukukumuzda yeni yönetmelik hükmü karşısında,sadece menfaat temelli de olsa “değerlendirici arabuluculuk” modelinin uygulanması mümkün olabilecektir. Söz konusu kanun değişikliği, salt tarafların bir çözüm üretememeleri nedeniyle arabuluculuk faaliyetinin anlaşmazlıkla sona ermesine deengel olabilecek niteliktedir. Arabulucunun sunduğu önerinin taraflarca kabul edilmesi halinde, yani arabuluculuk faaliyetininanlaşmayla sona ermesi halinde, artık üzerinde anlaşılan hususlarda dava da açılamayacağı için (HUAK m. 18/5) getirilen düzenlemenin usul ekonomisi ilkesine de uygun olduğu söylenebilir. Nihayet yapılan değişikliğin, arabuluculuk kurumunun dahaişlevsel hale gelmesine ve yaygınlaşmasına da hizmet edebilecek nitelikte olduğu düşünülmektedir

According to new regulation in Law on Mediation in Civil Disputes (LMCD), the mediator thereafter can propose asolution if the parties cannot produce one. In other words, the ability of the mediator to present a solution proposalis primarily conditioned on the emergence of a non-settlement between the parties. In addition, this proposal is notrequired to be accepted by the parties. Despite this new regulation, it has been established that the mediation modelthat is valid in the first phase of our law is the model of “facilitating mediation”. However, if the mediator proposesa solution because the parties cannot produce a solution, with the new regulation of by-law, it will also be possible toimplement the “evaluative mediation” model in our law. The said amendment to the law has the characteristic thatit can prevent the mediation process from ending with disagreement due to just the fact that parties cannot producea solution. In the event that the mediator’s proposal is accepted by the parties, in the other words the mediationactivity is finalized with an agreement, it can be said that the new regulation is compatible with the judicial proceduraleconomy since the subjects agreed upon are non-actionable (art. 18/5 of LMCD). Finally, it is thought that the newamendment has the characteristic of serving the mediation institution to be more functional and widespread.