Tek Parti Döneminde Doğu Anadolu İllerinde Açılan “Gezici Köy Kadınları Kursu” Ve Etkinlikleri

Abstract

Erken Cumhuriyet dönemi Türk Millî Eğitim teşkilâtı, bünyesinde oluşturduğu örgün ve yaygın eğitim kurumları sayesinde eğitim-öğretim politikalarını hayata geçirmeye çalışmıştı. Ancak örgün ve yaygın eğitim kurumlarının dönemin zorunlulukları ve ihtiyaçtan doğan talepleri karşılayamaması nedeniyle kısa süre içinde kurumsal bir kimlik kazanan diğer kurumlar da yaygın eğitim faaliyetlerinde önemli bir işlevi yerine getirmişlerdi. Bu özelliğe sahip kurumların başında da Halkevleri gelmektedir. 1932-1951 yılları arasında açıldıkları yörenin ihtiyaçları dikkate alınarak faaliyetlerini yönlendiren Halkevleri; her biri farklı alana hitap eden ve önemli işlevlere sahip olan dokuz şube halinde örgütlenmişlerdi. Özellikle il ve ilçe merkezlerinde geniş bir teşkilat ağına sahip olan Halkevleri; bünyesinde oluşturduğu Halk Dershaneleri ve Kurslar Şubesi vasıtasıyla değişik ilgi alanlarına yönelik kurslar açmıştır. Halkın bilgi seviyesini yükseltecek her türlü meslekî ve teknik eğitime dayalı eğitsel faaliyeti gerçekleştirmek amacıyla kurulan bu şubenin en önemli projelerinden biri; Maarif Vekâletinin destekleriyle 1938’den itibaren yurt genelinde açılan Gezici Köy Kadınları kursları olmuştur. Gezici Köy Kadınları kursu; özellikle kırsal kesimde ilköğrenimini tamamlayarak evliliği bekleyen genç kızlarımızın çocuk bakımı, ev idaresi ve biçki-dikiş yeteneklerini kazanmaları amacıyla açılmış, gündelik hayatı da kolaylaştırmıştı. Çalışmanın alanı Tek Parti döneminin mülkî taksimatı içinde yer alan Doğu Anadolu illeri olup bölgede açılan Gezici Köy Kadınları kursları incelenmiştir. Bu çalışmada, araştırma modeli olarak Literatür taraması yapılmıştır. Tarama sonucunda elde edilen bulgular değerlendirilmiştir.

In the early Republican era, the Turkish National Education organization tried to realize its educational policies by creating formal and non-formal education institutions. However, other institutions which acquired a corporate identity within a short period of time due to the requirements of the period and the demands arising from the necessity also fulfilled an important function in non-formal education activities. Community centers were at the forefront of these institutions. Between 1932 and 1951, the Community Centers, which directed their activities by taking into consideration the needs of the people who were in the region they were opened, were organized into nine branches, each addressing a different area and having important functions. The Community Centers, which had a wide network in the city and district centers in particular, had opened courses for different areas of interest through its Community Private Tutoring Centers and Courses Branch. One of the most important projects of this branch, which is established to carry out all kinds of vocational and technical education based educational activities that will raise the level of people's knowledge, was Rural Women Mobile Courses which opened all over the country since 1938 with the support of Ministry of Education (Maarif Vekâleti). Rural Women Mobile Course; was especially designed for young girls who completed their primary education and were waiting for their marriage in the rural areas and this course opened for them to gain child care, home care and sewing skills, and this course made everyday life easier. The area of the study was Eastern Anatolian provinces located within the property complex of the Single Party period and the courses of Rural Women Mobile Courses opened in the region were examined. In this study, literature review was conducted as a research model. The findings of the review were evaluated.