Tüketici hakem heyetleri

Abstract

Bu araştırma, 1995 yılından itibaren özellikle tüketicilerin karşılaştıkları hukuk uyuşmazlıklarında başvurabilecekleri yollardan biri ve en önemlisi olan tüketici sorunları hakem heyeti, yeni adıyla tüketici hakem heyetini ve Türk adli yargı sistemi içerisindeki yerini ortaya koymak ve hem hakem heyetleri bakımından, hem de adli yargı sistemi açısından getirilebilecek yeni önerileri geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Mevcut durumda, kendilerine yılda 1 ila 5 milyon başvuru yapılan tüketici hakem heyetlerinin, bu kadar çok sayıda uyuşmazlığı mahkemelerin önüne gelmeksizin çözüme kavuşturduğu düşünüldüğünde, yargı açısından nedenli önemli olduğu kolayca anlaşılır. Tüketiciler açısından ise, başvurunun kolay, masrafının az ve kısa zamanda sonuç alma açısından önemi büyüktür. Bu nedenle, tüketici hakem heyeti sisteminin geliştirilerek ve kapsamının genişletilmesinin, hem yargı sistemi hem de adalete erişmek isteyenler açısından faydalı olacağı kanaatindeyim. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 66. maddesinde düzenlenen tüketici hakem heyetlerinin hukuki niteliğinin ve Türk adli yargı sistemindeki yerinin tespit edilmesi için öncelikle Türk yargı sistemi ve tüketici hakem heyetiyle bağlantısı nedeniyle, hukuk mahkemeleri dolayısıyla tüketici mahkemeleri birinci bölümde ele alınmıştır. İkinci bölümde, tüketici hakem heyetiyle benzer kurumlar arasındaki benzerliği nedeniyle hukuk uyuşmazlıklarında diğer alternatif çözüm yolları ve tüketici hakem heyeti ile aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise, tüketici hakem heyetlerinin yapısı, görevi, yetkisi ve işleyişi daha ayrıntılı olarak incelenmiştir. Özellikle, tüketici hakem heyeti ile ilgili olarak, 6502 sayılı Kanun, Tüketici Hakem Heyeti Yönetmeliği ve Tüketici Hakem Heyeti Bilirkişi Yönetmeliği hükümleri ayrıntılı olarak ele alınarak, doktrindeki görüşler ve yüksek mahkeme içtihatlarına değinilmiş ve kişisel görüşlerimiz ortaya konulmuştur. III Son kısımda ise, tüketici hakem heyetlerinin geliştirilmesi amacıyla öneriler getirilmeye çalışılmıştır.

This study aims to explain the place of consumer arbitraiton boards in Turkish judicial system which are the most important remedy in terms of disputes that consumers encounter since 1995 and new offers related to both consumer arbitraiton boards and the Turkish judicial system. Considering that 1-5 million disputes are settled before court phase by consumer arbitraiton boards in a year, it is clear that these boards have great importance in terms of judiciary and also consumers which have an easier, cheaper and faster application opportunity. For this reason, in my opinion, it is going to be helpful to improve and widen the scope of this kind of system in terms of both judiciary system and citizens. In order to determine the place of consumer arbitraiton boards which are arranged in Consumer Protection Law numbered 6502, article no:66, we primarily outlined the Turkish judicial system in the first section. In the second section we also explained civil courts, especially consumer courts as they are related to consumer arbitraiton boards and alternative dispute resolutions and we also analyzed differences and similarities between consumer arbitration boards and other alternative dispute resolutions. We gave broad information about the structure, duties, authorities and operation of consumer arbitraiton boards in another section. Especially, when explaining consumer arbitraiton boards, we mentioned opinions in doctrine, decisions of superior courts and our personel opinions based on the Law numbered 6502, Regulation of Consumer Arbitraiton Boards and Regulation of Consumer Arbitraiton Boards Expertise. In final section, we tried to bring forward new proposals in order to improve consumer arbitraiton boards.