Fen bilimleri dersi müfredatında yer alan kimya temelli etkinliklerin incelenmesi ve öğretmen görüşleri ile karşılaştırılması

Abstract

Öğrencilerin fen derslerini anlamalarına, hayat ile ilişkilendirmelerine ve anlamlı öğrenmeler gerçekleştirmelerinde en önemli görev, öğretmenlerin ve öğretmenler tarafından kullanılan program ve ders materyallerinindir. Teknoloji ve bilgi çağının gereklilikleri sonucunda öğretmenler, analiz-sentez yapabilen, problem çözme ve anlamlandırma gibi üst düzey düşünme becerilerine sahip, eksiklerinin farkında, sürekli gelişim içinde olan bireyler yetiştirmeyi hedeflemektedir. Öğrenciler için hedeflenen bu durum öğretmenler için de geçerlidir. Bunun için fen bilimleri eğitimcileri alanlarına hâkim olmalı ve iyi birer laboratuvar kullanıcısı olmalıdır. Eğitim-öğretimin kalıcı ve kaliteli olabilmesi için diğer önemli bir husus da eğitim programları ve ders materyalleridir. Bundan dolayı var olan öğretim programlarının incelenmesi ve ders materyallerinin bu programlar ışığında günümüz teknoloji ve bilim dünyasına uygun bir şekilde oluşturulması ve geliştirilmesi gerekmektedir. Fen eğitiminde en önemli pay yapılan etkinliklere düşmektedir. Yapılan birçok bilimsel çalışmada eğitim ve öğretimin kalıcılığı etkinlikler sayesinde arttığı gözlenmiştir. Bu durum bize günümüz dünyasında yaparak yaşayarak öğrenmenin önemli olduğunu göstermektedir. ii Bu cümleler ışığında fen dersi öğretmenlerinin ders kitaplarında yer alan etkinliklere önem vermeleri gerektiği görülmektedir. Bu çalışmada; fen bilimleri eğitiminde yer alan kimya etkinlikleri incelenip, fen dersi öğretmenlerinin etkinliklerle ilgili görüşleri belirlenmiştir. Ayrıca fen eğitiminde laboratuvar kullanımı, yararlılığı ve yeterliliği hakkında öğretmenlerin görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma ile ilgili ön uygulama; Düzce ili Akçakoca ilçesindeki milli eğitime bağlı ilk ve ortaokullarda görev yapan 20 öğretmenle yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini İstanbul ili Sultanbeyli ilçesindeki milli eğitime bağlı okullarda görev yapan 75 ilk ve ortaokul fen bilimleri dersi öğretmenleri oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak 50 sorudan oluşan likert tipi bir anket kullanılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda; ders kitaplarında yer alan kimya etkinliklerinin bazı eksikliklerinin olmasına karşın biçimsel ve niteliksel açıdan yeterli düzeyde olduğu ve eğitim–öğretim açısından kullanışlı ve uygulanabilir olduğu görülmüştür. Ayrıca ders kitaplarında yer alan etkinliklerin öğrenci – öğretmen açısından da uygun olduğu görülmüştür. Fen öğretmenlerinin dersleri laboratuvarda işlemelerine yönelik istekli olduklarını, derslerin daha anlamlı geçtiğini, laboratuvarda deneylerle ders işlemenin öğrencilerin fen bilimleri kavramlarını daha iyi anlamalarını sağladıkları ve konuları somutlaştırdıkları sonucu elde edilmiştir. Bu durum fen dersi öğretmenlerimizin büyük çoğunluğunun fen dersi etkinliklerinin uygulanması ve laboratuvar kullanımının önemini kavradıklarını göstermektedir. Ayrıca öğretmenlerden alınan görüşlere göre laboratuvar kullanımında araç-gereç eksikliği, sürenin az olması, etkinlik sayısının fazla olması, sınav sisteminin etkinliklerle bağdaşmaması ve sınav stresi gibi nedenlerle olumsuzlukların da yaşandığı görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Fen Eğitimi, Kimya Etkinlikleri, Öğretmen Görüşleri, Ders Kitabı İnceleme,

The most important task belongs to teachers, syllabus and subject materials used by teachers in developing meaningful learnings, connecting with life and understanding the science lesson. As a result of technology and necessities of information age, teachers aim at raising individuals, having the senior thinking skills like solving problems, explanation, analyzation anmd syntheses and being aware of deficiency. Thşs situation is valid for the teachers. So, science lesson teachers should dominate their Areas and they should be a good laboratory user. Also, the other important case is education programme and course material so that education can be permanent and high class. For this reason, the subject material and developing education programme should be developed and created properly to today's technology and science world. The most important part of science education is the activities. It is observed that in most of science studies, the permanence of education increases by the help of activities. This case shows that learning by practising and living is important nowadays. It is seen that science lesson teachers should care with the activities in the lesson books. In this study, it is presented that science lesson teachers have opinions about the activities by studying the chemistry activities in science lesson. Also, it is aimed to determine the views of teachers about the usage, efficiency and capability of iv laboratory. Pre application is made by twenty teachers working in primary and secondary schools in Akçokaca, Duzce. The sample of study organizes the seventy five science lesson teachers working in primary and secondary schools in Sultanbeyli, Istanbul. As a data collection tool, a likert type qustionairre having fifty questions has been used. The results of study have been shared with the evaluation. As a result of study, it is seen that the activities in science lesson books are practical and applicable and they are in a sufficient level although they have some deficiencies. Also, they are suitable for the students and teachers. It is seen that teachers are willing to have lesson in laboratory, the lesson is meaningful and while students are having lesson in laboratory, the subjects are more concrete. This situation shows that most of science lesson teachers give importance of teaching in laboratory. According to the views of teachers, it is observed that there are deficiencies of usage of tools in laboratory, the lack of time, the excessive of activities in books, the exam stres and non-connection between activities and exam system. Key Words: Science Education, Chemistry Activities, Teachers' views, Examination of course book