Proaktif kişilik özelliğinin öz yeterlilik, yaratıcılık ve iş tatmini üzerindeki etkileri

Abstract

Küresel pazar koşullarında yoğun rekabete ayak uydurmak suretiyle kendilerini sürekli güncellemek ve geliştirmek zorunda olan günümüz örgütleri olaylara realist yaklaşan, kendi görev sahasının dışında inisiyatif kullanıp risk alabilen ve karşılaştıkları fırsatları girişimsel davranışlarda bulunarak değerlendiren proaktif kişilere her zaman için ihtiyaç duymuşlardır. Nitelikli işgücüne sahip olmanın bu denli ayrıcalık sayıldığı bir ortamda, merak edilen konulardan birisi de proaktif kişilik özelliğinin işgörenlerin öz yeterlilik algısını, yaratıcılığını ve işlerinden elde edecekleri tatminini nasıl etkileyeceğidir. Bu kapsamda yapılan çalışma, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nun savunma sanayii alanında AR-GE çalışmaları yürüten Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü'nde (TÜBİTAK SAGE) araştırmacı kadroda görev yapan mühendislerin proaktif kişilik özelliklerinin öz yeterlilik, yaratıcılık ve iş tatminlerine olan etkilerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Anakütleyi (evren) oluşturan 540 araştırmacı mühendisten basit rastgele örneklem yöntemi kullanılarak seçilen toplam 225 mühendis, bu çalışmanın minimum düzeydeki örneklem sayısını ifade etmektedir. Araştırma verilerinin elde edilmesinde, nicel veri toplama araçlarından biri olan anket tekniği kullanılmıştır. Veri toplama aşamasında seçilen 240 araştırmacı mühendisin yanıtladığı anketlerden 236'sı veri analizi için geçerli kabul edilmiş, 4'ü ise eksik cevaplanma sebebi ile değerlendirmeye tabi tutulmamıştır. Katılımcılara yönelik hazırlanan anket formlarından elde edilen veriler, SPSS 24 (Statistical Package for the Social Sciences) programı ile analiz edilmiştir. Regresyon analizinden elde edilen bulgulara göre, TÜBİTAK SAGE'de araştırmacı kadroda görev yapan mühendislerin proaktif kişilik özelliğine sahip olmaları, onların öz yeterlilik, yaratıcılık ve iş tatmin düzeylerini pozitif yönde ve anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Anahtar Sözcükler: Proaktif Kişilik, Öz Yeterlilik, Yaratıcılık, İş Tatmini

Today's organizations, which have to constantly update and improve themselves by keeping pace with intense competition in global market conditions, have always needed proactive people who approach events in a realistic way, who can take initiative outside of their field of duty, take risks and evaluate the opportunities they encounter by exhibiting entrepreneurial behavior. In an environment where having a qualified workforce is regarded as such a privilege, one of the issues that arise curiosity is how the proactive personality trait will affect the employees' self-efficacy perception, creativity and the satisfaction they will obtain from their jobs. In this scope, the objective of this research is to examine the effects of proactive personality traits of the research engineers who work for the Scientific and Technological Research Council of Turkey, Defense Industries Research and Development Institute (TUBITAK SAGE) on their self-efficacy, creativity and job satisfaction. A total of 225 research engineers are selected by using Simple Random Sampling method from 540 research engineers, who make up the target population (universe), to represent the minimum number of samples in this study. Questionnaire technique, one of the quantitative data collection tools, is used to obtain research data. . In the data collection stage, 236 of the surveys answered by 240 researcher engineers are accepted as valid for data analysis, and 4 of them are not evaluated due to incomplete answers. The data obtained from the questionnaire forms prepared for the participants are analyzed via the SPSS 24 (Statistical Package for the Social Sciences) program. According to the findings obtained from the regression analysis, the proactive personality of the research engineers who work for TÜBİTAK SAGE affects their self-efficacy, creativity and job satisfaction levels positively and meaningfully. Keywords: Proactive Personality, Self-Efficacy, Creativity, Job Satisfaction