İncirlik üssünün kullanımı ve Türk-Amerikan stratejik ortaklığındaki rolü

Abstract

?ncirlik Üssü, kurulusundan günümüze Türkiye-ABD iliskilerini yakından etkilemis ve bu etkilesim her dönemde farklı özellikler göstermistir. Üs tarihi süreç içerisinde bir çok misyon yüklenmis, Türkiye ile ABD arasında bazı dönemlerde sıkı isbirliğinin göstergesi, belirli dönemlerde bağımsızlığı tehdit eden bir faktör, bir dönem iki ülke arasındaki tek bağ ve bazı dönemlerde ise rayından çıkan iki ülke iliskilerinin düzene girmesi amacıyla kullanılan bir araç olmustur. ?ncirlik Üssü, Türkiye ve ABD açısından stratejik öneme sahip bir üstür. Üs kurulduğu ilk yıllarda Türkiye açısından, ülkenin güvenliğinin bir parçası, ABD'nin yapacağı ekonomik ve askeri yardımların bir teminatı olarak görülmüs ve ülke güvenliğini riske atma pahasına ABD tarafından sınırsız bir sekilde kullanılmasına izin verilmistir. ?lerleyen yıllarda ise Üs, ABD ile kurulan sıkı müttefiklik iliskilerinin göstergesi olurken, değisik vesilelerle PKK'ya karsı gerçeklestirilen sınır ötesi operasyonlarda ve Türkiye'yi rahatsız eden istikrarsızlık unsurlarında ABD'ye karsı bir koz gibi kullanılmıstır. ?ncirlik Üssünün ABD tarafından kullanımı beraberinde bazı olumsuzlukları da getirmistir. ABD tarafından ?ncirlik Üssünden gerçeklestirilen harekat veya operasyonlar, Türkiye'yi hiç alakalı olmadığı ülke veya ülkelerle çatısma olasılığıyla karsı karsıya bırakmıstır. Ayrıca ?ncirlik Üssünün ABD tarafından sınırsız bir sekilde kullanımı, Türkiye'nin hareket serbestisini kısıtlayabilmekte, bu da Türkiye'nin bağımsızlığına gölge düsürmektedir. ABD açısından ise ?ncirlik Üssü, Soğuk Savası yıllarında Sovyetleri çevreleme politikasının bir parçası, Ortadoğu'da meydana gelen olaylara karsı ani müdahalede bulunabilmek amacıyla konuslanan kuvvetin merkezi ve 11 Eylül Terör Saldırılarından sonra yapılan operasyonların Lojistik Destek merkezi olmustur. Bu kapsamda ?ncirlik Üssü kurulusundan günümüze ABD tarafından bir çok operasyonda, harekatta ve projede kullanılmıstır/kullanılmaktadır

The Incirlik Base has affected Turkey-USA relations considerably from its foundation until today and this interaction has exhibited different characteristics in each period. The base has fulfilled many missions during the historical process; in some periods, it was the indicator of the close cooperation between Turkey and USA; in particular periods, it became a factor threatening the independence of Turkey; in a certain period, it served as the only connection between the two countries and finally, it was used occasionally as a tool to restore the relations that were gone off the rails. The Incirlik Base has strategic importance for both Turkey and USA. In the initial years of its foundation, the base was seen by Turkey as an element of its security and as a tool to get the American economic and military aid and, therefore, the USA was allowed to use the base without any restriction at the cost of risking security. In the following years, while the base became a symbol of close alliance with USA, Turkish authorities considered it as a card to be played aganist the USA in the cross-border operations that were carried out for different reasons aganist the PKK and in the other elements of instability harming Turkish interests. The use of the Incirlik Base by the USA also brought about some negative results for Turkey. The operations, which the USA carried out from the base, confronted Turkey with the probability of being involved in a conflict with the country or countries that Turkey is not related with. The unrestricted use of the base by the USA also has the potential to restrain Turkey?s freedom of movement and independence. From the American perspective, the Incirlik base; had been an element of the containment policy implemented against the Soviets during Cold War years. It was later considered as, the center of the rapid deployment force for interventions in the Middle East. It was also served as the center of Logistic Support for the operations that were made after September 11 Terror Attacks. Within this scope, the Incirlik Base was used and it is still used in many operations and projects by the USA.