İlköğretim 1-5 ve 6-8.sınıflar Türkçe dersi öğretim programlarının estetik değeri

Abstract

Estetik bakış kısaca güzeli aramak, güzeli görmek amacıyla yapılan bir eylemi ifade eder. Estetik bakış insanın günlük hayatta " Daha güzel nasıl yaparım? Nasıl daha güzel yaşarım?" tarzında sorular sormasıyla ortaya çıkar ve insanın hayattan zevk almasını sağlar. Bir anlamda estetik bakış bir hayat biçimidir. Estetik bakış açısı sadece sanat eseri karşısında değil, hayatın her anında güzeli aramak, güzeli görmek demektir. Bu bireyler güzeli fark ederek estetik haz duyarlar ve bu onların hayata bakışında da etkili olur. Güzeli gören, güzelin değerini fark eden bireyler hayata olumlu bakarlar, kişiler arası ilişkilerde güzel davranışlar sergilerler; yaptıkları işi en güzel biçimde yapmaya çalışırlar. Türkçe dersleri bir bireyin estetik bakış açısı kazanmasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Hem derslerde işlenen metinler, temalar yönüyle hem de barındırdığı edebi unsurlar yönüyle bireyin ilk estetik yaşantısını oluşturur. Bu nedenle hem Türkçe dersi programları hem de ders materyalleri estetik konusu dikkate alınarak düzenlenmelidir. Türkçe öğretim programlarının estetik bilinç kazandırılmasındaki rolüne dair herhangi bir çalışma yapılmamış olması konuya yeterince önem verilmediğini göstermektedir. Çalışmamız betimsel bir araştırma olup doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Türkçe öğretim programları estetik bilincin kazandırılması açısından incelenmiştir. Programlar genel amaçlar, kazanımlar, beceri alanları, temalar, metin ölçütleri yönüyle estetik bilinç açısından değerlendirilmiştir. Araştırma boyunca elde edilen veriler ve bunlara dayalı analizler üç kısma ayrılabilir. Birinci aşamada estetik bilincin kazandırılmasının Türkçe eğitimindeki yeri ve önemi ele alınmıştır. Bulgular kısmında ilk olarak İlköğretim 6-8. Sınıflar Türkçe Öğretim Programı incelenmiş; devamında ise İlköğretim 1-5. Sınıflar Türkçe Öğretim Programı estetik açıdan değerlendirilmiştir. Ortaokul düzeyinde iki farklı programın aynı anda yürüklükte olmasından hareketle de iki program arasında karşılaştırmalar yapılmıştır. Bulgular programlar bazında ayrı ayrı analiz edilmiş; programların estetik konusunda benzer ve farklı yönleri sonuçlar kısmında ele alınmıştır. Türkçe öğretim programlarında estetik konusuna yer verildiği ama bunun yeterli olmadığı belirlenmiştir. Estetik kavramına programlarda doğrudan bir kazanım veya programın amacı olarak yer verilmemiştir. Estetik kavramı programlarda ancak dolaylı yollardan veya ikincil ifade olarak yer almıştır.

Aesthetic view, that is the search for beauty, verbalizes an action carried out to see the beauty. Aesthetic view merges in the daily life, with the questions such as ''How can I do it more beauty and how can I live better? It helps people take pleasure in their lives. In this sense, aesthetic view is a life style. Aesthetic perspective means seeing the beauty not only in an art work but in every moment of life as well. These individuals feel pleasure in appreciation of beauty and it influences their attitude to life. People seeing the beauty and realizing its value, take a bright view of life, display nice behaviors in the interpersonal relationships; they try to do the best in their profession. Turkish lessons have a significant place in aesthetic perspective acquisition of an individual. Turkish lessons form the first aesthetic experience of an individual with the aspects of both the texts studied in the classes, themes and the included literary elements. Therefore, Turkish lesson programs and class materials should be regulated by taking aesthetics into consideration. There is no study carried out on aesthetic perspective acquisition in Turkish education programs and it proves that not enough attention is paid to this subject. Our study is a descriptive research and document analysis method is used. Turkish education programs are examined in terms of raising aesthetic awareness. First of all, the place and importance of raising aesthetic awareness in Turkish educational system are discussed. Firstly, in the findings section, 6-8th Grades Turkish Education Program is investigated. After the findings section, 5th Grade Turkish Education Program is observed from the point of aesthetics. Based on the fact that two different programs are in effect in the level of secondary school, settlements between these two programs are arranged. Findings are analyzed separately on the basis of programs; similar and different aspects of the programs in terms of aesthetics are discussed in the results section. It is determined that subject of aesthetics is given place in the Turkish educational system, but it is not found sufficient. The term aesthetics has not had a place in the programs as a direct acquisition or the goal of that program; however, it has played a part in indirect means or as secondary expression.