Türkçe öğretmenlerinin ilköğretim II. kademede gerçekleştirilen dil bilgisi öğretimi hakkındaki görüşleri

Abstract

Dil bilgisi, bir dilin bağlı olduğu kuralları tespit eden bilim dalıdır. Bir dilin ses, şekil, cümle ve anlam yapıları ile bu yapılar arasındaki ilişkileri inceleyerek bu yapıların işleyiş biçimlerini ortaya koyar ve kurala bağlar. Dil bilgisi öğretimi ise dile ait kuralların Türkçenin diğer beceri alanlarını da destekleyerek, dolayısıyla öğrencilerin yazılı ve sözlü anlatımlarının yanında okuma ve dinleme becerilerini de tamamlayıcı bir işleve sahip öğretim etkinlikleridir.Bu araştırma ilköğretim ikinci kademede görev yapan Türkçe öğretmenlerinin dil bilgisi öğretimi hakkındaki görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada örneklem kapsamındaki öğretmenlerin sorulara verdikleri cevapların, cinsiyete, mesleki kıdeme, mezun olunan bölüme, pedagojik formasyon alma durumlarına ve lisansüstü eğitimlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığına da bakılmıştır.Öğretmen görüşlerini tespit etmek amacıyla hazırlanan anket formu, Kırıkkale ili merkez ilçeye bağlı 50 ilköğretim okulunda görev yapan 83 Türkçe öğretmenine uygulanmıştır. Öğretmen görüşlerinden şu sonuçları çıkarmak mümkündür:1. Dil bilgisine ilişkin görüşler cinsiyet değişkenine göre, Dil bilgisi dersleri, Türkçenin diğer beceri alanlarını tamamlamaktadır.; Öğrencilerin akıl yürütebilmesinde etkili olmaktadır.; Lisans eğitimi sırasında alınan dil bilgisi öğretimi yeterlidir.; Konuları kendim günlük dilden somut örnekler vererek işliyorum.?; ?Örnekleri çeşitli kaynaklardan seçiyorum.; En çok düz anlatım yöntemini tercih ediyorum.; Yöntem seçimi yaparken ortam ve öğrenci özelliklerini göz önünde bulunduruyorum.; Dil bilgisi etkinliklerinin sınıfça yapılmasına özen gösteriyorum.; Yeni öğrenilenler ile önceki bilgiler arasında bağlantı kuruyorum.; Öğrencilerin anlatım bozukluğu ve yanlışlıklarını kendilerine buldurup düzelttiriyorum.; ?Dil bilgisi derslerinde tepegöz kullanmayı tercih ediyorum.; Kitaba çok bağlı kalıyorum.; Dil bilgisi sorularını anlama soruları için vermiş olduğum parçadan soruyorum.; Sınav sonrası öğrencilere geri bildirimde bulunuyorum.? ifadelerinde anlamlı farklılaşmalar göstermiş, diğer görüşlerde anlamlı farklar tespit edilememiştir.2. Dil bilgisine yönelik görüşler mesleki kıdeme göre,Dil bilgisi dersleri öğrencilerin anlama ve anlatma yeteneklerini geliştirmektedir.?; ?Dil bilgisi öğretiminde dil bilimin verilerinden faydalanılmaktadır.; Konuları anlama parçalarına dayanarak işliyorum.?; ?Cümleden yola çıkarak kelimelerin anlam ve görevlerini sezdirmeye çalışıyorum.; ?Öğrencilerin kelime dağarcıklarını geliştirmek için kelimelerin farklı anlamlarını kullanmaya özen gösteriyorum. ifadelerinde anlamlı farklılaşmalar göstermiş diğer sorularda anlamlı farklılaşmalar görülmemiştir.3. Dil bilgisine ilişkin görüşler mezun olunan fakülte değişkenine göre, ?Dil bilgisi dersleri ile öğrencilere dil bilinci ve sevgisi kazandırılmaktadır. ; Dil bilgisi dersleri öğrencilerin anlama yeteneklerini geliştirmektedir.; Dil bilgisi konuları ile ilgili kuralları kendim anlatırken öğrencilere not tutmalarını söylüyorum. ifadelerinde anlamlı farklılaşmalar göstermiş diğer ifadelerde anlamlı farklılıklar görülmemiştir.4. Dil bilgisine yönelik görüşler pedagojik formasyon alma durumlarına göre, Programda yer alan etkinlikler dil bilgisi amaç ve kazanımlarını kavratmakta gerekli ve yeterlidir.; Program, dil bilgisi öğretimi için yeterlidir.; Dil bilgisi derslerini Türkçe derslerinden ayrı bir saatte işliyorum.; Konuları kendim günlük dilden somut örnekler vererek işliyorum.; Kural ve tanımları önce kendim verip, sonra kurala uygun örnekler veriyorum.; Kuralları kendim anlatırken öğrencilere not tutmalarını söylüyorum.; Dil bilgisi derslerini tanım ve kural ezberletilen bir ders olmaktan kurtarıyorum.; Cümleden yola çıkarak kelimelerin anlam ve görevlerini sezdirmeye çalışıyorum.; Uyguladığım yöntem ve tekniklerin yetersiz olduğunu gördüğümde, öğrenci seviyesini dikkate alarak farklı bir yöntem kullanmaya başlıyorum.; Dil bilgisi derslerinde tepegöz kullanmayı tercih ediyorum.; Kitaplardaki parçalar programın belirlediği kazanımları yeterince desteklemektedir.; Öğrencileri sözlük ve yazım kılavuzu kullanmaya özendiriyorum.; Sınavlarda öğrenciler hatayı en fazla dil bilgisi sorularında yapmaktadırlar.; Süreç değerlendirmesi yaparak öğrencilerin notlarını veriyorum.; Süreci de göz önüne alarak sonuç değerlendirmesi ile not veriyorum. ifadelerinde anlamlı farklılaşmalar göstermiş, diğer sorularda anlamlı farklılaşmalar tespit edilememiştir.5. Dil bilgisine ilişkin görüşler lisansüstü çalışma yapma durumlarına göre, Dil bilgisi dersleri, öğrencilerin akıl yürütebilmesinde etkili olmaktadır.; Programda dil bilgisi konuları uygun bir şekilde tasnif edilmiştir.;Programdaki dil bilgisi amaç ve kazanımları öğrenci seviyesine uygundur.; Program, dil bilgisi öğretimindeki amaçları gerçekleştirmekten uzaktır.?; ?Program, dil bilgisi öğretimi için geliştirilmelidir.; Dil bilgisi derslerini Türkçe derslerinden ayrı bir saatte işliyorum.; Ders sırasında konuyu daha iyi kavrayabilmeleri amacıyla tüm öğrencilerin tahtada örnek çözmesini sağlıyorum.; Yeni öğrenilenler ile önceki bilgiler arasında bağlantı kuruyorum.; Dil bilgisi derslerinde kitaba çok bağlı kalıyorum.; Öğrenciler, dil bilgisi derslerinde öğrendikleri bilgileri yazılı anlatıma doğru şekilde yansıtmaktadırlar.; Sınavlarda, öğrencilerin konuyu kavrayıp kavramadıklarını ölçmek üzere gruplandırma ve eşleştirmeler yaptırıyorum.; Sınav sonrası öğrencilere geri bildirimde bulunuyorum. ifadelerinde anlamlı farklılaşmalar göstermiş, diğer sorularda anlamlı farklılıklar görülmemiştir.Eski programa göre yapılmış diğer çalışmalara göre, öğretmenlerin dil bilgisi öğretiminde yeniliklere açık olduğu ve kendilerini geliştirmeye çalıştıkları görülmektedir. Bu gelişme, Türkçe ve dil bilgisi öğretimi açısından sevindirici ve olumlu bir gelişmedir.Anahtar Kelimeler: Türkçe eğitimi, dil bilgisi, dil bilgisi öğretimi

Grammar is a science that determines the rules that a language is based on. By examining the vocal, form, sentence and meaning structures and the relation between these structures, it clarifies their functioning and sets forth rules on their utilization. The teaching of linguistics is a complementary meth od of teaching since it stimulates the ability of not only written and verbal expressi on but also that of reading and listening. The purpose of this survey is to determine the opin ions of Turkish Language teachers serving in junior high ongrammar education. The su rvey also considers whether or not the answers by the study group differ by gender, professional seniority,the subjects' respective majors in college, the aspect of pedagogical format ion and their attended graduate programs. The questionnaire prepared to determine the teacher s' opinion has been filled out by 83 Turkish Language teachers serving in 50 primary schools affiliated with the city of Kırıkkale, central district. It is possible to derive the foll owing results from their answers: 1. The opinions on grammar have shown, on the vari able of gender, the following drastic variations: "Grammar lessons are complement ary to other aspects of Turkish language."; "It is effective in developing critical thinking."; "The grammar lessons taken during undergraduate studies is sufficient."; "I teach the subject matter by giving concrete examples from daily language."; "I choose the examples from a variety of sources."; "I mostly prefer the direct speech method.."; "I consider the environmen t and student profiles when selecting a method."; "I take care to ensure that the grammar a ctivities are done by the whole of the class."; "I form a liaison between previously obtained and n ew knowledge."; "I make the students find their own errors and incoherence and correct them." ; "I prefer to use anover head projector in grammar classes."; "I stick to the textbook."; "I d raw the grammar questions from texts I give for comprehension questions."; "I give students pos t?examination feedback." . No significant variations have been noticed in other areas. 2. The opinionson grammar have differed significa ntly on professional seniority as follows: "Grammar classes develop the students' ability to comprehend and elaborate."; "Data on linguistics should be used in teaching grammar." ; "I teach the subject matter through comprehension texts."; "I make an effort to make th e students understand the meaning and function of the words through sentences."; "I try t o use homonyms to improve the students' vocabulary.". No significant variations have been n oticed in other areas The opinions on grammar have differed significa ntly on the variable of faculty graduated from as follows: "Grammar lessons give th e students an awareness and fondness of the language."; "Grammar lessons improve the studen ts' comprehension skills."; "I tell the students to take notes when I am explaining grammar notes.". Other areas in this criterion have not shown significant differences. 4. The opinions on grammar on the variable of peda gogical formation taken, the following differences: "The activities contained in the curriculum are necessary and sufficient to give the students the purposes and attainments of g rammar."; "The curriculum is sufficient to teach grammar."; "I teach grammar lessons and Turki sh lessons in separate class hours."; "I teach the subject matter by giving concrete example s from daily language."; "I lecture on the rules and definitions first, and then give appropri ate examples."; "I tell the students to take notes while I explain the rules."; "I steer grammar class es from being a memorization of rules and definitions."; "I make an effort to make the studen ts understand the meaning and function of the words through sentences."; "I change methods accord ing to the students' level when I notice that the one I use is insufficient."; "I prefer to use a n over?head projector in grammar classes."; "The texts in the book should sufficiently support the a ttainments the curriculum dictates."; "I encourage the students to use dictionary and spelling."Students mostly make mistakes in the grammar questions during the exams. "I grade studen ts by process assessment. " "No significant variations have been noticed in other areas. 5. The opinions on grammar according to the situat ion of graduate work have shown the fallowing differences: "Grammar lessons should be effective on students to make them think about."; "The grammar subjects are classified in ap propriate way in the curriculum." "The purpose of the curriculum and the acquisition of la nguage is appropriate to the student level" "The purpose of language teaching is far from reali zed in the curriculum"; "The curriculum should be developed for teaching grammar "; "I teach Turkish lessons in an hour apart from the grammar lessons."; "I let the students solve the examples on the board to provide more understanding of the subjects during the class hour ." "I connect the new learned knowledge with previous knowledge."; "I stick to the textbook in t he grammar lectures."; "Students should accurately reflect their learned knowledge to their written expressions."; "In the exam, I make feedback grouping and matches to measure whether st udents understand the subject matter or not."; "I give feedback to students after the exams ." No significant variations have been noticed in other areas.Key words: Turkish language education, grammar, grammar teaching