Ziya Bey Kütüphanesi kaynaklı cönkler üzerine bir inceleme (6732, 6733, 6734 ve 6735 numaralı cönkler)

Abstract

Cönkler, Türk kültür tarihinin en önemli ürünlerindendir. Yıllar önce yaşayan şairlerin edebi ürünlerinin yanı sıra, içinde pek çok farklı bilgiyi ihtiva eden cönkler; bu yönleri ile halk edebiyatı araştırmacılarının en önemli kaynaklarının başında gelir.Cönkleri konu alan yüksek lisans çalışmasında, bu önemli ürünlerin üzerinde inceleme yapılmıştır. Çalışmanın amacı, cönklerde bilinen, bilinmeyen şiir ve şairleri gün yüzüne çıkarmaktır.Bu amaçla Sivas Ziya Bey Kütüphanesi'nde bulunan 6732, 6733, 6734 ve 6735 numaralı cönkler incelenmiştir. Bu cönklerde 49 şair ve bu şairlere ait toplam 150 şiir bulunmaktadır. Ayrıca şairi belli olmayan 23 şiirin yanı sıra, beyitler ve maniler de cönklerde bulunmaktadır. Yine cönklerde çeşitli dualar, ilaç tarifleri ve muskaların yanı sıra cönk yazarlarına ait bazı özel notlar da yer almaktadır. Çalışmada bunlara da yer verilmiş ve her biri ayrı bir başlıkta sınıflandırılmıştır.Sınıflandırma yapılırken şairler isimlerine göre, alfabetik olarak, tasnif edilmiştir. Aynı şairin birden fazla şiiri varsa, bu şiirler de ayaklarına göre alfabetik olarak sınıflandırılmıştır. Yine müfret beyit ve maniler de ayrı bir başlıkta değerlendirilmiştir.Cönklerde yer alan şiirlerin bir kısmı, aruz vezni ile bir kısmı ise hece vezni ile yazılmıştır. Aruz vezni ile yazılan şiirlerin kalıpları şiirin üstünde parantez içerisinde gösterilmiştir. Her şaire ve şiire bir numara verilmiştir. Şiirlerin sol alt tarafında bulunan numaralar, cönklerin numaralarını ve sayfa sayısını göstermektedir.Şiirlerde yer alan yöresel deyişlerin anlamları ile bazı dinî-tasavvufî kavramların açıklamalarıda şirin altında gösterilmiştir.Yapılan çalışmanın, halk şairleri üzerinde yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The Cönks are the must important documents among the history of Turkish culture. The Cönks contoining alot of different information as well as the literary products of poets living years ago are the most significant souces of folk litereture researchers with aspects.We researched on these important produetsin our study, aimed to expase poents and poetns that are known and unknown in these conks.For this purpase, we studied 6732, 6733, 6734 and 6735 numbered conks in the library of Sivas Ziya Bey. These conks have included 49 poets and 150 poems belonging to these poets. Also the conks have included couplets and manias as well as 23 poems which have got uncertain pseudanym. However, there have been some special notes belong to the writers of the conks as well as variour pragers, medicine recipes and amulets in the conks. We referred and classified them in our study as well.While we were classifying, we cartegorised the poets according to their names and the poems according to their feet.Some of the poems in cönks have been written is ?aruz? meter and some of them in syllabic meter. We showed forms of the poems written in aruz meter on the poem. We gave a nımber for every poem and poet. The numbers which are at the left bottom of the poems show conks nımbers and their pages.We try to show the meaning of local styles of speech and explonations of some religlous mystical concepts that have been in the poems.We belleve that this study wall provide contributton to the work that will be performed on the folks poets.