Hazar Havzası'nın jeopolitiği ve Türk tarihi açısından önemi

Abstract

Bu çalışmada Hazar Havzası'nın Türk tarihi açısından önemine de değinilerek Türk ve Türk topluluklarının yaklaşık olarak MÖ 2 binli yıllardan itibaren Havza'da iskân ettikleri, günümüzde bölgede var olan Türk Cumhuriyetlerinin bir uzantısı olduğu gösterilmeye çalışılmıştır. Orta Asya ve Hazar Havzası'nda Hun, Oğuz, Sümer, Avar ve Hazar gibi büyük Türk devletleri; İskit, Sabar (Sibir), Samarta, Alan ve Kas gibi Türk menşeli olma ihtimali yüksek olan Türk toplulukları faaliyet göstermişlerdir. Bugün Hazar Havzası'nda Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan yerleşik durumdadır. Orta Asya'da ise Türk Cumhuriyetlerinden Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan yer almaktadır. Havza, geçmişten günümüze bir Türk yurdudur. Bugün dünya üzerinde tahmini 250-300 milyon Türk nüfusu bulunmaktadır. Bu çalışmanın diğer amacı da bölgenin jeopolitik öneminden kaynaklanan mücadeleye vurgu yapmaktır. Gelişen sanayi ve teknolojinin etkisiyle dünya devletlerinin enerjiye olan ihtiyaçları her geçen gün artmaktadır. XXI. yüzyılın uluslararası ilişkilerine enerji-siyaset yön vermektedir. Bu bağlamda Avrasya ve Orta Asya, XIX. yüzyıldan XXI. yüzyıla enerji savaşlarının yaşandığı bir coğrafya olmuştur. Hazar Havzası da sahip olduğu stratejik enerji kaynakları ile bu mücadeleye zorunlu olarak dâhil edilmiştir. Her devletin söz konusu bölgede jeopolitik çıkarları söz konusudur: Küresel ve bölgesel güçler bölgede jeopolitik çıkarlarını korumak adına enerji kaynaklarına hâkim olmaya, enerjinin geçtiği güzergâhları kontrol etmeye, petrol ve doğal gaz gibi stratejik metaları kendi pazarlarına akıtmaya çalışmaktadır. Araştırmamızda bu devletlerin bölgede jeopolitik çıkarları uğruna verdikleri mücadele aktarılmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Enerji, Jeopolitik Çıkarlar, Jeopolitik mücadele, Türk Tarihi,

In this study, the importance of the Hazar Basin in terms of Turkish history was also explained upon and it was attempted to show that the Turkish and Turkish Communities were an extension of the Turkish Republics that existed in the region since the 2th millennium BC. In Central Asia and Hazar Basin, large Turkish states such as Hun, Oguz, Sumer, Avar and Hazar; Turkish communities with high probability of Turkish origin such as Scythian, Sabar (Siberian), Samarta, Alan and Kas were active. Today, Azerbaijan, Kazakhstan and Turkmenistan are established in Caspian Basin. In Central Asia, Uzbekistan, Kyrgyzstan and Tajikistan are the Turkic Republics. The basin is a daily Turkish dormitory from the past. Today, there are estimated 250-300 million Turkish population in the world. The other goal of this study is to emphasize the struggle resulting from the geopolitical importance of the region. With the effect of the developing industry and technology, the needs of the world governments are increasing day by day. XXI. It gives energy-politics direction to the international relations of the century. In this context, Eurasia and Central Asia, XIX. XXI century. It has become a geography where energy battles have been experienced for centuries. The Hazar Basin has also been included in this struggle with its strategic energy sources. Each state is concerned with the geopolitical interests of the region: global and regional forces are trying to dominate energy resources in order to preserve their geopolitical interests in the region, to control the routes through which energy flows, and to channel strategic commodities such as oil and natural gas into their markets. In our research, it will be tried to convey the struggle that these states gave for the geopolitical interests in the region. Keywords: Energy, Geopolitical Interests, Geopolitical Struggle, Turkish History