Cumhuriyet Dönemi gayrimüslim milletvekilleri ve meclis çalışmaları(1923-1999)

Abstract

Bu çalışma, 1923-1999 yılları arasında TBMM'de görev yapan yirmi altı Gayrimüslim milletvekili ve bunların meclis faaliyetlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Cumhuriyet döneminde Gayrimüslim milletvekilleri ikinci dönemden itibaren mecliste yer almışlardır. 1923 yılında Van'dan milletvekili seçilen Münip Boya, Ermeni asıllı milletvekili olarak meclise giren ilk Gayrimüslim milletvekili olmuştur. Daha sonraki dönemlerde de farklı siyasi partilerin altında ve zaman zaman da bağımsız olarak mecliste temsil hakkına sahip olmuşlardır. TBMM'de temsil hakkı elde eden Ermeni, Yahudi ve Rum asıllı milletvekillerinin bazıları çok aktif katılım sağlarken, bazıları ise hiçbir faaliyette bulunmamışlardır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla başlayan Gayrimüslim milletvekillerinin meclis çalışmalarının dönem dönem aralıklar olsa da günümüze kadar devam ettiği görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Ermeni, Yahudi, Rum, Gayrimüslim Milletvekili, TBMM

This dissertation aims to analyze the profiles of twenty-six non-Muslim deputies, who were in office between 1923 and 1999, and their activities in the Turkish National Assembly. During the republic period, non-Muslim deputies have appeared in the Assembly beginning from the second term. Münip Boya who was elected as a deputy at the Province of Van in 1923, was the first non-Muslim deputy with an Armenian origin to get into the Assembly. Thereafter, non-Muslim parliamentarians had a right to represent their voters through membership of various political parties and occasionally through being independent deputies. While some of the Armenian, Jewish and Greek origin deputies have enormously ensured participation in the Assembly activities, some others had not. Despite of some periodic gaps, it is seen that the Assembly activities of non-Muslim deputies have been going on until today. Keywords: Armenian, Jewish, Greek, non-Muslim deputies, Turkish Grand National Assembly.