Seçim sistemlerinin siyasal kurumlar üzerine etkileri ve Türkiye değerlendirmesi

Abstract

Demokrasinin vazgeçilmez unsurlarından biri seçimlerdir. Seçimler halkın siyasal tercihlerinin yasama organında temsili için kullanılan mekanizmalardır. Seçmenin tercihinin Meclise nasıl yansıtılacağı kullanılan seçim sistemine bağlıdır. Seçim sistemlerinden hangisinin tercih edileceği yasa koyucu iradenin arzu ettiği siyasal sistemle yakından ilgilidir. Bu anlamda, var olan üç temel seçim sisteminin (ki bunlar; çoğunluk, nispi temsil ve her ikisinin karışımı karma seçim sistemleri olarak sınıflandırılabilir) her birinin kendine özgü siyasal sonuçları olacaktır. Bu çalışma seçim sistemlerinin siyasal sonuçları üzerine bir inceleme olup siyasal kurumlar ve siyasal yapı ile tercih edilen seçim sistemi arasında var olduğu söylenilen bu ilişkiyi incelemek amacını taşımaktadır. Temsil ve demokrasi arasındaki ilişki, ayrıca temsil ve istikrar arasında sağlanması gereken denge de bu çalışmanın kapsamı içindedir.Türkiye'de kullanılan seçim sistemi dönem dönem farklılık arz etmektedir. Günümüzde kullanılan barajlı d'Hont sistemi de değişik çevrelerden sıklıkla eleştiri almaktadır. Seçim sistemlerinin ürettiği siyasal etkiler de göz önüne alınarak yürürlükteki seçim sistemi ve önerilen seçim sistemleri de incelenmiş ve bir değerlendirmeye bu çalışmada tabii tutulmuştur.Anahtar Kelimeler: Demokrasi, temsil, seçim, seçim sistemleri, Türkiye'de seçim sistemi

Election is one of the indispensable elements of democracy. Elections are used to transfer the political preferences of the voters into the seats of the legislative. Which electoral system is to be used depends on the choice of the legislators. Each system has its own political consequences. Therefore choosing an electoral system to translate votes into seats is a deliberative action. The prime requirement of an electoral system is that it enables the citizens of a nation to elect their legislative members and, in many cases, the head of state.The main focus of this study is the classification of electoral system and the political results of the chosen system. While analyzing this, the questions of what is an electoral system, what is required of an electoral system, is there a `best? electoral system, what are the categories of electoral system are to be answered.There a host of electoral systems used for national elections in 211 nations, but it is possible to categorize the systems into four broad families; plurality, majority, proportional and mixed.As will be suggested in this study, the electoral system adopted by a country depends more on the country?s political culture rather than any abstract consideration of the relative merits of different voting methods.Turkey has used different electoral systems since the first election was realized. The current electoral system which is proportional system with the d?Hont method and national quota has been attracted many critics. Therefore there are a few suggestions regarding the adaptation of new system or modifying the current one.Key words: democracy, representation, election, electoral system