Türkiye'de yerel yönetimlerin denetimi ve yeni arayışlar

Abstract

Denetim, yönetimin ortaya koyduğu standartlardan hareket ederek uygulamanın bustandartlara ve planlanan esaslara göre durumunu ortaya koymak ve mevcut standartlardayapılması gereken değişiklikler varsa öneriler getirmektir.Denetimin temel amaçları kararalıcılara geçerli bilgiler sunmak, hata ve suistimalleri önlemek ve yönetimde rasyonelliğisağlamaktır.Devlet organlarını denetlemekle görevli olan denetim kuruluşlarının uygulaması gerekenbazı önemli ilkeler vardır.Denetim ilkeleri denetimde objektifliği, dürüstlüğü, şeffaflığısağlaması ve denetlenenler üzerinde güven sağlaması açısından önemlidir. Denetime hakimolan temel ilkeler; dürüstlük, bağımsızlık, tarafsızlık-nesnellik-güvenirlik, yasallık veyeterlilik olmak üzere beş tanedir. Denetim, genel olarak siyasal denetim, yönetseldenetim,yargısal denetim, ombudsman denetimi ve kamuoyu denetimi olmak üzere beşeayrılmaktadır.Yasama denetiminin(TBMM'nin hükümeti denetlemesinin) en önemlisakıncası, bir siyasal partinin parlamentoda çoğunluğu ele geçirmesi sonucu meclisinhükümeti denetleme işlevini yerine getirememesi durumunda yaşanmaktadır.Yönetseldenetim ise denetçi olarak adlandırılan görevlilerin hukuka uygunluk, mali ve performansaçısından yapmış olduğu denetimdir.Denetimim üçüncü türü ise yargısal denetimdir.Yerelyönetimlerin yargısal denetimiyle ilgili en önemli sorun davaların uzun sürmesi ve harçödeme zorunluluğunun olmasıdır.Denetimin dördüncü türü ise, ombudsman denetimidir.Ombudsman kurumu bağımsız ve güvenilir olması, idarenin dışında fakat onu etkileyen birmakam olması, raporlarını halka açık tutması, başvurulardan harç almaması gibi nedenlerletercih edilmektedir.Denetimin beşinci türü ise, kamuoyu denetimidir. Kamuoyudenetiminin(halkın ve baskı gruplarının denetiminin) etkili olması için gelişmiş ve bağımsızbir medyanın olması ve bilgi edinme yollarının açık tutulması gerekir.Türkiye'de yerel yönetimlerin etkili bir şekilde denetlenebilmesi için gelişmişdemokratik ülkelerinde geçerli olan bazı uygulamalara ülkemizde de şiddetle ihtiyaçbulunmaktadır: Bunlardan birincisi ?geri çağırma? ve ?yerel plebisit?tir.İkincisi ?halktoplantıları?dır.Üçüncüsü ise, ?proje demokrasisi?dir.Dördüncüsü ise, Yerel Sayıştaylarınoluşturulmasıdır.

Audit is defined as going through with the standards put forward by the management topresent the status of the practice in respect of these standards and planned bases and topropose modifications if any change is required in existing standards. The fundamental aimsof audit are to offer valid information to decision takers, to prevent the mistakes andmalpractices and to achieve the rationality in management.There are some important principles to be carried out by the audit institutions chargedwith to audit state agencies. Audit principles are important from the point of view ofachieving the objectivity, honesty and transparency in auditing and ensuring the reliance overthe auditees. The fundamental principles dominating the audit concept consist of fiveprinciples as honesty, independence, impartiality-objectivity-reliability, legality andadequacy. Audit, in general, is separated into five divisions which are political audit,administrative audit, judiciary audit, ombudsman audit and public opinion audit. The mostimportant drawback of legislative audit (audit of the government by the National Assembly) isexperienced when the assembly becomes unable to carry out its government auditing functionas a result of one political party?s overwhelming majority in the parliament. Administrativeaudit is the audit done by the officials called as auditors through legal conformity, financialand performance respects. The third type of the audit is judiciary audit. The most importantproblem with the judiciary audit of local authorities is the delay of trails and compulsory feepayments. The fourth type of audit is ombudsman audit. The ombudsman institute is preferredbecause of the following reasons such as; it is independent and reliable, it is an authority outof the administration but it affects it, its reports are accessible by public and yet applicationsto the institute are free of payments. The fifth type of audit is public opinion audit. For thepublic opinion audit (the audit carried out by the public and the press groups) to be affective itis necessary that an independent and developed media exists and the access of information isopen.For the local authorities in Turkey to be audited affectively there is an urgent necessityof some certain practices in our country which are already in effect in developed democraticcountries. First of these is ?recall? and ?local plebiscite?. Second is ?public meetings?. Thethird is ?project democracy?. And yet the fourth is to constitute Local Audit Courts.