Türk müziği icrasında boehm sistem sol klarnet kullanımı ve teknik kazanım olarak sağladığı avantajlar

Abstract

Klarnet temel parmak pozisyonları ile değerlendirildiğinde mikrotonal müziğe uygun bir çalgı aleti değildir. Tanımlanmış tampere sistem parmak pozisyonları ve standart üfleme tekniği dışına çıkılırsa mikrotonal sesler elde etmek mümkün hale gelir. Ağız hareketleriyle mikrotonal sesleri elde etmek mümkündür ancak hız arttıkça icrada hatalara yer vermesi olasıdır. Alternatif parmak pozisyonları icra sırasında ağız hareketlerinin yaptığı işi hafifletmektedir. Albert sistem klarnet Türk müziğinin melodik yapısına asgari oranda yanıt verebilmiş bir klarnettir. Günümüz Türk müziği klarnet icracılarının birçoğunun Albert sistem klarnet kullanması bunu doğrular niteliktedir. Fakat yine de mikrotonal sesleri geleneksel çalgılara göre fazla uyumlu seslendiremediği durumlar vardır. Perde sisteminin minimalliği ve Türk müziğinin basit melodik yapısı (aralıklı sesler-veya belirli perdelerden icra-ustadan çırağa aktarım) gibi sebeplerle icracılar Albert sistem klarneti seçmişler ve günümüzde bu sistemi icra etmektedirler. Klasik Batı müziğinde geçerliliğini kanıtlamış Boehm sistem klarnet, temel parmak pozisyonları bakımından çok daha elverişli bir klarnet sistemidir. Pozisyon alternatifleri ve çeşitliliği sebebiyle temel pozisyonlar dışındaki pozisyonlar ile mikrotonal sesleri elde etme başarısı ve sayısı çok daha fazladır. Türk Müziğinde klarneti daha iyi icra edebilmek için Boehm sistem klarnetin avantajlarını analiz eden bu çalışmanın, müzik kültürümüze yeni bir bakış açısı getirerek katkı sunacağı düşünülmüştür. Anahtar Kelimeler: Müzik, Klarnet, Albert, Boehm, Sol Klarnet

Clarinet is not an appropriate musical instrument for microtonal music when one considers basic finger positions. If one goes beyond defined tampere system finger positions and normal blowing techniques, it will be possible to get microtonal sounds. It is possible to have microtonal sounds by mouth movements; however, it will possibly cause faults in playing as the speed goes up. Alternative finger positions decrease the action of mouth movements during playing. Albert system clarinet is a clarinet which is responsive to melodical structure of Turkish music in a minimum way. The fact that today's most of Turkish music clarinet players use Albert system confirms this case. However, there are some cases where they cannot vocalize microtonal sounds in more harmony compared to traditional instruments. Players prefer Albert system clarinet because of minimalism of pitch system and simple melodical structure of Turkish music (intermittent sounds-or playing by certain pitch-transfer from the master to the apprentice) and they play in this way nowadays. Boehm system clarinet which proves to be valid in Classical Western Music is a more effective clarinet system in terms of basic finger positions. The success and number of getting microtonal sounds is more with other positions out of basic positions due to position alternatives and diversity. It is thought that this study which analyses advantages of Boehm system clarinet to play the clarinet in Turkish music brings a new perspective and makes contributions to our music culture. Key words: Music, Clarinet, Albert, Boehm, G Clarinet