Ceza Muhakemesi Hukukunda koruma tedbiri olarak arama ve el koyma

Abstract

Amacı maddi gerçeği ortaya çıkarmak olan Ceza Muhakemesinin bu amacına ulaşılabilmesi için uygulamada belki de en çok başvurulan koruma tedbirleri arama ve el koyma tedbirleridir. Bu tedbirlerin hukuka uygun şekilde icra edilmesi Ceza Muhakemesinin gereği gibi yürütülerek hükmün infazının sağlanması açısından hayati önem taşımaktadır. İHEB ve AİHS gibi uluslararası belgelerde de yer alan özel hayatın gizliliği, konut dokunulmazlığı, mülkiyet gibi anayasal temel hak ve hürriyetlere doğrudan müdahale niteliği taşıyan arama ve el koyma tedbirleri bu hakların birer istisnası oldukları gibi suçlulukla mücadele ve toplumun güvenliği için de başvurulması gereken yöntemlerdir. Bu yüzden özgürlük ve güvenlik ikilemindeki hassas dengenin bozulmaması ve toplumun adalete olan inancının sarsılmaması adına bu tedbirlerin hukuka uygun şekilde icra edilmesi şarttır. Yüksek lisans tezi niteliğindeki bu çalışmanın amacı temel hak ve özgürlüklere doğrudan müdahale niteliği taşıyan ve maddi gerçeğin araştırılmasında başvurulan en önemli tedbirlerden olan arama ve el koyma tedbirlerini detaylarıyla açıklamak, arama ve el koyma tedbirlerinin ulusal ve uluslararası hukuka uygun bir biçimde yapılmasının kurallarını ve yöntemini belirlemek, bu tedbirlerin uygulamada aksayan yönlerini tespit etmek, teori ile uygulamayı karşılaştırmak ve hukuka aykırı arama ve el koyma tedbirlerinin sonuçlarını ortaya koymaktır. Yukarıda açıklanan çerçevede çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde genel olarak koruma tedbirleri kavramı ve hukuki niteliği açıklandıktan sonra ikinci bölümde bir koruma tedbiri olarak arama tedbirinin tanımı, amacı, hukuki niteliği, şartları, icrası, özel arama halleri ve hukuka aykırı aramanın sonuçları ele alınacaktır. Üçüncü bölümde ise bir koruma tedbiri olarak el koyma tedbirinin tanımı, amacı, hukuki niteliği, şartları, icrası, özel el koyma işlemleri ve hukuka aykırı el koyma işleminin sonuçları üzerinde durulacaktır.

The goal of the Code of Criminal Procedure is to disclose material fact and in order to reach this goal, maybe the most applied measures of precaution are search and seizure precautions. Execution of these precautions in proper manner is of vital importance for enforcement of judgment according to the Code of Criminal Procedure. Search and seizure precautions directly intervention to constitutional basic rights and liberties such as right of privacy, immunity of domicile, right of property found in international documents such as IHEB and AIHS are the exceptions of these rights as well as the methods should be applied for the public security and fighting with crimes. Thus in order not to become unbalanced between liberty and security and not to cast doubt on justice, execution of these precautions in accordance with the law is a must. The goal of this study as a post graduate thesis is to explain search and seizure precautions in detail which are the most applied and important precautions in order to find the material fact, and cause directly intervention to the basic rights and liberties; set rules and methods while applying search and seizure precautions in accordance with the national and international law; determine defective points during application of these precautions; compare between theory and practice; and deliver results of unlawful search and seizure precautions. In the abovementioned framework, our study constitutes of three chapters. In the first chapter, the general and judicial concept of precautions are explained; in the second chapter, definition, purpose, judicial feature, provisions, execution of search precaution as a protection measure, special search cases, results of unlawful searches are mentioned. In the third chapter, definition, purpose, judicial feature, provisions, execution of seizure precaution as a protection measure, special seizure cases, and results of unlawful seizures are emphasized.