‘Aydınlık Görüşlü’ Herakleitos’un Sanata, Sanatçıya Ve Güzelliğe Dair Düşünceleri

Abstract

Bu makalede Sokrates öncesi düşünürlerden karanlık lakaplı Herakleitos’un evrene ve insana bakış açısının kendi dönemine ve çağdaşlarına nasıl etkide bulunduğu ve kendinden sonraki dönemlerde hâkim olacak estetik algılama, sanat ve sanatçıya bakış açısına olan etkilerini görme ve gösterme gayretidir. Sokrates öncesi düşünürler genellikle evrene yönelik bütüncül algılarını sanatı da içerecek şekilde bir oluşa ve devinime, mimesise (taklit), bütüncül etkilerine, zanaate (tekhne), sanatçının yaratımına, hatta bu sanatçının yaratımının özel bir şey olup olmadığına dair derin bir düşünceye yöneltmişlerdir. Bu dönemde en önemli şeylerden biri olan evrenin yaratılışına dair söylenceler ve şairlerin evrene yönelik düşünceleri, hayal gücünün Yunanlılar tarafından zengince kullanımına yol açarken, aynı zamanda evrene, Tanrılara ve değişmeyen bir ana madde (arkhe) arayışına da zemin hazırlamıştır. Dolayısıyla mitoslardan ve eposlardan geçen düşünce zamanla akılcı düşünmeye yani felsefeye ve onun kullanımı olan logosa doğru evrilecektir. Bu anlamda, logosu yaşam içinde en önemli noktaya taşıyan Herakleitos’un düşüncelerini anlamak, dönemin sanatına, ruhuna ve felsefesine bakış açısını anlamak adına önemli ve anlamlıdır.

This article is an effort to see and show the effects of a pre-socratic thinker, dark nicknamed Heraclitus, on the universe and on human beings by their contemporaries and their effects on the perspective of aesthetics perception, art and persistence that prevail in later periods. Pre-Socratic thinkers generally directed their holistic perceptions of the universe towards a sense of thinking, including art, a sense of thinking and revolution, mimesis (imitation) the holistic effects of nature, craft (tekhne), the creation of the artist, or even the creation of this artist. The myths about the creation of the universe is one of the most important things during this period, and the ideas of the poets towards the universe led to the rich use of the imagination by the Greeks while at the same time laying the ground for the universe, the Gods and the search for an unchanging basic matter (tekhne). Therefore, mythos, eposes from the thought of rational thinking in time, i.e., philosophy and its use will evolve towards the logos. In this sense, understanding the thoughts of Heraclitus carrying the logos to the most important point in life is significant and meaningful in order to understand the perspective of the art, spirit, and philosophy of the period.