Klasik çok kriterli karar verme yöntemleri ve Eskişehir ilinde bulunan AVM'lerin performanslarının değerlendirilmesi

Abstract

Çok kriterli karar verme yöntemleri birçok kriteri beraber ele alarak değerlendirilmesine imkân veren, alternatiflere değer atayarak karar vericinin en iyi kararı vermesine ya da bu alternatifleri sıralamasına imkân veren metodoljik araçtır. Çalışmada, günümüzün vazgeçilmezi olan alışveriş yapma eylemine farklı boyutlar getiren alışveriş merkezlerinin etkinlik düzeylerinin belirlenebilmesi için klasik çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılmıştır. Bu kapsamda Eskişehir ilinde faaliyet sürdüren 4 büyük alışveriş merkezinde aktif olarak hizmet veren mağazalara uygulanan anket verileri üzerinden mağazaların daha karlı ve etkin olmalarını belirleyen faktörler 1-10 puan ölçeğine göre belirlenmiştir. Tek aşama ile ele alınan bu çalışmada klasik çok kriterli karar verme yöntemlerinden ELECTRE, TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile Eskişehir ilinde bulunan alışveriş merkezleri karşılaştırmalı olarak değerlendirilerek, alışveriş merkezleri sektör grubuna ayrıldığında, sektör olarak en etkin olan alışveriş merkezi tespit edilmiştir. Elde edilen analizler sonucunda her bir alışveriş merkezi kullanılan yöntemler ile birlikte sıralamalar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Bunlara ilave yapılan uygulama sonucunda yöntemlerin alışveriş merkezi yöneticilerine daha etkin ve gerçekçi sonuçlar önerdiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Çok Kriterli Karar Verme, ELECTRE, TOPSIS, VIKOR, Alışveriş Merkezi

Multi-criteria decision-making is a methodological tool that allows decision makers to rank by assigning values to alternatives that allow them to make the best decisions or to evaluate these criteria together. In this study, classical multi-criteria decision making methods were used to determine the effectiveness levels of shopping centers that bring different dimensions to the shopping action that is indispensable for today. In this context, the factors which determine the stores to be more profitable and effective are determined according to the scale of 1-10 points through the questionnaire applied to the stores that actively serve in the 4 major shopping centers that continue to operate in Eskişehir province. In this study which is dealt with in a single stage, the classical multi-criteria decision making methods such as ELECTRE, TOPSIS and VIKOR methods and shopping centers in Eskişehir were evaluated comparatively and when shopping centers were divided into sector groups, the most effective shopping center was identified as the sector. As a result of the analyses, the rankings were evaluated comparatively with the methods used in each Shopping Center. As a result of the addition of these methods, it has been observed that the methods offer more effective and realistic results to the shopping center managers. Keywords: Multi Criteria Decision Making, ELECTRE, TOPSIS, VIKOR, Shopping Center