Değerler eğitiminde beden eğitimi ve spor dersinin yeri ve önemi

Abstract

Bu çalışma T.C Milli Eğitim Bakanlığı değerler eğitimi programında yer alan değerlerin, ilköğretim 8. sınıfta okuyan öğrencilerin tutum ve davranışlarına aktarılmasında beden eğitimi ve spor dersinin yerini ve önemini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma, ilköğretim 8. sınıfta okuyan öğrencilerin MEB değerler eğitimi yönergesinde yer alan değerleri, beden eğitimi ve spor dersinde kazanma düzeylerini ölçmesi bakımından önem taşımaktadır. Araştırmanın evrenini 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Kırşehir ilindeki 8. sınıf öğrencileri, örneklemini araştırmaya gönüllü olarak katılan 146 kız öğrenci ve 161 erkek öğrenci olmak üzere toplam 307 öğrenci, deney grubunu ise 34 kız ve 44 erkek öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır, ihtiyaç duyulan veriler Yoncalık ve Keleş (2018) tarafından geliştirilen 'Beden Eğitimi ve Spor Dersinde Değerler Eğitimi Anketi' kullanılarak, uygun örnekleme yöntemi ile toplanmıştır. MEB Değerler Eğitimi Yönergesinde yer alan değerleri içeren değerler eğitimi anketi formu, alanyazın taraması yapıldıktan sonra toplumsal ve dini değerler, bireysel değerler ve demokratik değerler olarak üç gruba ayrılmıştır. 5'li likert tipi olan değerler eğitimi anketinin verileri SPSS paket programıyla işlenmiş ve verilerin analizinde parametrik testler kullanılmış; iki kategorili değişkenler için t testi, üç ve daha fazla kategorileri bulunan değişkenlerin analizinde One-way ANOVA ve değişkenlerin birbirlerine etkisinin analizinde Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Ön uygulama sonucunda anket formunun geneline ilişkin iç güvenirlik katsayının .93, toplumsal ve dini değerler alt boyutunda .90, bireysel değerler alt boyutunda .83, demokratik değerler alt boyutunda ise .80 olduğu belirlenmiştir. Değerler eğitimi anketi ve alt boyutlarında alınabilecek maksimum puan 150'dir analizler incelendiğinde öğrencilerin puan ortalaması ise 126,39'dur, değerler eğitimi anketi madde ortalamalarında alınabilecek maksimum puan 5'tir analizler incelendiğinde en yüksek kazanım puanına 4,43 ile cesaret-liderlik değeri, en düşük kazanım puanına ise 4,00 ile misafirperverlik değeri sahiptir. İlk beş sırada cesaret-liderlik değeri, sorumluluk alma değeri, özgüven değeri, vatanseverlik değeri ve çalışkanlık değeri yer almaktadır. Bu değerlerin beden eğitimi ve spor dersi ile anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu söylenebilir. Beden eğitimi ve spor dersine katılan öğrencilerin değerler eğitimi anketinde ve anketin alt boyutlarında cronbach alfa iç güvenirlik katsayısı değerinin anketin genelinde .96, toplumsal ve dini değerler alt boyutunda .95, bireysel değerler alt boyutunda .85, demokratik değerler alt boyutunda ise .82 olduğu görülmüştür. Ankete verdikleri cevapların analizleri incelendiğinde, yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık olmadığı, erkek öğrencilerin kız öğrencilerden fazla değer kazandığı sonucuna ulaşılmıştır. Lisanslı sporcu olma değişkenine göre beden eğitimi ve spor dersine katılan sporcu lisansına sahip öğrencilerin sporcu lisansına sahip olmayan öğrencilerden fazla değer kazandığı, lisanslı olarak yapılan spor türü değişkenine göre beden eğitimi ve spor dersine katılan bireysel sporlar yapan öğrencilerin takım sporları yapan öğrencilerden fazla değer kazandığı görülmektedir. Başka bir deyişle hem beden eğitimi ve spor dersine katılıp hem lisanslı olarak spor yapan öğrenciler daha fazla değer kazanımına sahiptir. Ayrıca beden eğitimi ve spor dersine katılan lisanslı olarak bireysel sporlar yapan öğrencilerin değer kazanımı, lisanslı olarak takım sporu yapan ve sporcu lisansına sahip olmayan öğrencilerin kazanımından daha fazladır. Sonuçlar incelendiğinde beden eğitimi ve spor dersinin, MEB değerler eğitimi programında yer alan ve öğrencilere kazandırılması planlanan değerleri öğrencilere kazandırmada önemli bir yere sahip olduğu düşünülmektedir.

This study was carried out in order to investigate the place and importance of physical education and sports lesson in transferring the values included in the values education program of Republic of Turkey Ministry of National Education to the attitudes and behaviors of 8th grade students. The study is important in terms of measuring the values in the 8th grade elementary school students' education in the MoNE values education framework, the level of acquisition in physical education and sports lesson. The population of the study consists of 307 students (147 female students and 161 male students) who participated in the study voluntarily in the 8th grade in Kırsehir province in the 2017-2018 academic year, and the experimental group was 34 female and 44 male students. The model of the research was determined as relational survey model and the data needed in the research were collected by appropriate sampling method using the "Values Education Questionnaire in Physical Education and Sports Lesson" developed by Yoncalık and Keles (2018). After the literature review, the values education questionnaire form, which includes the values in the MoNE Values Education Directive, was divided into three groups as social and religious values, individual values and democratic values. The data of the 5-point likert type values education questionnaire were processed into SPSS package program and parametric tests were used in the analysis of the data; t test was used for twocategory variables, One-way ANOVA was used for the analysis of variables with three and more categories and Pearson Correlation analysis was used for the analysis of the effect of the variables on each other. As a result of the preliminary application, the internal reliability coefficient for the overall questionnaire was .93, .90 for social and religious values, .83 for individual values and .80 for democratic values. The maximum score that can be obtained in the values education questionnaire and its sub-dimensions is 150, the average score of the students is126,39 when the analysis is examined, the maximum score that can be taken in the item averages of the values education questionnaire is 5,00 when the analysis is examined, the value of courage-leadership has the highest gain score with 4,43 and the lowest gain score is 4,00 with hospitality value. Courage-leadership value, taking responsibility value, self-confidence value, patriotic value, hardworking value are the top five. It can be said that these values have a meaningful relationship with physical education and sports lesson. It was observed that the cronbach alpha internal reliability coefficient value of the students who participated in physical education and sports lesson in the values education questionnaire and the sub-dimensions of the questionnaire was .96 in the general survey, .95 in the social and religious values sub-dimension, .85 in the individual values sub-dimension and .82 in the democratic sub-dimension. When the answers given to the questionnaire were examined, it was concluded that there was no significant difference according to age variable and male students gained more value than female students. According to the variance of being licensed athletes, it is seen that licensed students gained more value than students who aren't licensed in physical education and sports lesson. According to the variance of the type of the licensed sports, it is seen that students who participate in physical education and sports lesson and do individual sports gain more value than students who do team sports. In other words, students who both participate in physical education and sports lesson and are doing sports as licensed have more value gain. In addition, the value gain of the students who participate in physical education and sports lesson and do individual sports as licensed is more than the gain of students who do team sports and who do not have athletes license. When the results are examined, it is thought that physical education and sports lesson has an important place in bringing the values which are included in the MoNE values education program and planned to be gained to the students.