Obstrüktif uyku apnesi sendromu açısından yüksek ve düşük riskli bireylerde üst hava yollarının sefalometrik ve CBCT ölçümlerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı uykuda solunum bozuklukları arasında en sık görülen Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OUAS) için risk durumu belirlenmiş bireylerin radyolojik bulgularının karşılaştırılmasıdır. Çalışmamız Kırıkkale Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Ağız Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı'nda, Ocak-Haziran 2014 tarihleri arasında kliniğimize rutin muayeneye gelen, 18-30 yaş aralığındaki, 50 genç erişkin hasta ile yapıldı. Hastaların antropometrik özelliklerini, ek hastalıklarını, sigara anamnezini, Berlin Anketini (BA) ve Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ) içeren hasta bilgi formu dolduruldu. Hastaların anketlere verdikleri cevaplara göre 25 yüksek riskli, 25 düşük riskli hasta belirlendi. Radyolojik ölçümler için hastalardan sefalometrik ve konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (CBCT) görüntüleri alındı. Elde edilen sonuçlarda Vücut Kitle İndeksi (VKİ), boyun çevresi, Epworth skoru ve sigara kullanımı risk grupları arasında anlamlı farklılık gösterdi. Radyografik değerlendirmede ise bütün üst solunum yolu (ÜSY) ölçümlerinde gruplar arası anlamlı farklar bulundu. Sino-nazal bölgede anatomik varyasyon ve patoloji varlığı açısından risk grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı. Ancak yüksek riskli hasta grubunda düşük riskli hasta grubuna göre maksiller sinüs mukozasında kalınlaşmaya daha sık rastlandı. Ayrıca VKİ ile boyun çevresi ve Epworth skorları arasında pozitif yönde anlamlı korelasyon bulunurken, ÜSY ölçümleri ile negatif yönde anlamlı korelasyon olduğu görüldü. CBCT'de yapılan velofarengeal bölge hacim ölçümleri ile sefalometrik radyograflarda yapılan alan ve uzunluk ölçümleri arasında da anlamlı korelasyon bulundu. Çalışma sonucunda radyografik ölçümlerin anket sonuçlarını destekler nitelikte olduğu tespit edilmiştir. BA ve EUÖ'nin birlikte kullanılmasının yanında velofarengeal bölge değerlendirilmesinde sefalometrik ve CBCT kullanımının OUAS tanısına katkısı olduğu görüşüne varılmıştır.

The aim of the present study is to compare radiologic findings of the patients with determined risk status for Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS), which is the most common type of respiratory disorders during sleep. The study was performed in 50 patients, age of 18-30 years, referred to Kırıkkale University, Faculty of Dentistry, Department of Oral and Maxillofacial Radiology between January-June 2014 for routine dental examination. Surveys that include anthropometric characteristics, additional diseases, smoking history, the Berlin Questionnaire (BQ) and the Epworth Sleepiness Scale (ESS) were filled with the patients. According to their answers 25 patients were determined as low risk and 25 were determined as high risk. Cephalometric and cone-beam computed tomography (CBCT) images were obtained for radiological measurements. In our study we found that there were significant differences between risk groups for Body Mass Index (BMI), neck circumference measurements, Epworth score and smoking. Also there were significant differences for Upper Airway (UA) measurements on radiographic evaluation. On the other hand no differences were found for the presence of anatomical variations and pathologies on sino-nasal region except for mucosal thickening in maxillary sinuses. BMI was found to be correlated positively with neck circumference measurements and Epworth score, negatively with UA measurements. Additionally there was a significant correlation between volume measurements on CBCT with length and area measurements on cephalometric radiographs for velopharengeal area. In conclusion, we found that the radiographic findings were supporting the survey results. We suggest that both BQ and ESS should be used for diagnosis of OSAS. Additionally velopharengeal area should be evaluated with both cephalometric radiographs and CBCT images for more accurate diagnosis.