Bilecik–Eskişehir-Ankara hattında yayılış gösteren nannospalax xanthodon (Satunın, 1898) türünün karyolojik analizi

Abstract

Türkiye'de, Nannospalax xanthodon geniş yayılış alanına sahip bir türdür. Bu türün diploid kromozom sayısı (2n) ve kromozomların kol sayısı (NF) değişkenliğine göre 28 ırkı tespit edilmiştir. Ankara-Eskişehir-Bilecik illeri ve ilçelerinde N. xanthodon için şimdiye kadar verilen kromozomal kayıtların dışında farklı 2n ve NF değerlerini tespit ederek türün kromozomal çeşitliliğine katkıda bulunmak bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Ayrıca tespit edilen kromozomal formlar, bölgelerin toprak tiplerine göre karşılaştırılarak kromozomal çeşitlilikte edafik faktörlerin etkisi de dikkate alınmıştır. Ankara ilinin farklı lokasyona sahip ilçelerinden hat oluşturacak şekilde alınan örneklerin diploid kromozom sayısı (2n) 60 olarak kaydedilmiştir. Ankara örneklerinin temel kromozom sayısı (NF) 80, otozomal kromozomların kol sayısı (NFa) 78, X kromozomu submetasentrik, Y kromozomu ise subtelosentriktir. Otozomal kromozomların, 10 çiftini subtelosentrik, 19 çiftini ise akrosentrik kromozom oluşturmaktadır. Eskişehir ilinin farklı lokasyona sahip ilçelerinden hat oluşturacak şekilde alınan örneklerin diploid kromozom sayısı (2n) 60 olarak kaydedilmiştir. Eskişehir örneklerinin temel kromozom sayısı (NF)76-78, otozomal kromozomların kol sayısı (NFa)76, X kromozomu submetasentrik, Y kromozomu subtelosentriktir. Otozomal kromozomların, 19 çiftini subtelosentrik, 20 çiftini akrosentrik kromozom oluşturmaktadır. Bilecik ilinden alınan örneklerin diploid kromozom sayısı (2n) 60 olarak saptanmıştır. Bilecik örneklerinin temel kromozom sayısı (NF)76, otozomal kromozomların kol sayısı (NFa)72, X kromozomu büyük submetasentrik, Y kromozomu subtelosentriktir. Otozomal set 6 çifti telosentrik, 1 çifti büyük submetasentrik ve 22 çifti akrosentrik kromozomdan oluşmaktadır. Sonuç olarak elde edilen veriler önceki kromozomal kayıtlarla benzerlik göstermektedir. Lokalitelerdeki toprak tiplerinin kromozomal çeşitliliği etkilemediği tespit edilmiştir.

In Turkey, Nannospalax xanthodon is a species with wide distribution area. According to diploid chromosome number (2n) and arm number (NF) variability of this species, 28 races were determined.The purpose of this research is to identify different 2n and NF values in Ankara-Eskişehir-Bilecik provinces and districts by determining different 2n and NF values other than the chromosomal records given so far for N. xanthodon. In addition, the effects of edaphic factors on chromosomal diversity are taken into consideration by comparing the determined chromosomal forms according to the soil types of the regions. The number of diploid chromosomes (2n) of the samples taken from the districts of Ankara with different locations as lines, was recorded as 60. The basic chromosome number (NF) of the Ankara samples is 80, the arm number (NFa) of the autosomal chromosomes is 78, the X chromosome is submetacentric, and the Y chromosome is subtelosentric. 10 pairs of autosomal chromosomes are subtelocentric and 19 pairs are acrosentric chromosomes. The diploid chromosome number (2n) of the samples taken as a line from the districts of Eskişehir with different locations was recorded as 60. The basic chromosome number (NF) of Eskişehir samples is 76-78, the arm number of the autosomal chromosomes (NFa) is 76, the X chromosome is submetacentric and the Y chromosome is subtelocentric. 19 pairs of autosomal chromosomes are subtelocentric and 20 pairs are acrosentric chromosomes. Diploid chromosome number (2n) of the samples taken from Bilecik province was 60. The basic chromosome number (NF) of the Bilecik samples is 76, the arm number (NFa) of the autosomal chromosomes is 72, the X chromosome is large submetacentric, and the Y chromosome is subtelocentric. The autosomal set consists of 6 pairs telosentric, 1 pair large submetacentric and 22 pairs acrosentric chromosomes. As a result, the data obtained are similar to the previous chromosomal records. It has been determined that soil types in localities do not affect chromosomal diversity.