Deterjan ile kirletilmiş yüzey sularında yüksek degradasyon yeteneğine sahip izolatların araştırılması

Abstract

Biyolojik olarak parçalanabilen deterjanlar, atık işleme tesislerinde veya nehir ve akarsularda yeterli zaman verildiğinde degrade olurlar. Ancak ham su kaynaklarının çoğunun zaman zaman deterjanlar veya deterjanların kısmi parçalanmış yan ürünleri tarafından kirletildiği yapılan birçok çalışma ile saptanmıştır. Sodyum dodesil sülfat (SDS) ev ve endüstride en yaygın kullanılan deterjanlardan bir tanesidir. Kullanımından sonra büyük miktarlarda yüzey sularına atılmaktadır. Bu durumda suların doğal dengesini bozarak, suda yaşayan canlıları ve onlarla beslenen insanların sağlığını tehdit etmektedir. Bu tez ile Kırıkkale-Kızılırmak'ın deterjan kirliliği bakımından değerlendirilmesi,deterjan ile kirlenmiş yüzey sularında degradasyon yapma yeteneğine sahip olan bakterilerin izole edilmesi, tanımlanması, deterjan degradasyon yeteneklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla yapılan çalışmalar sonrası deterjan kirliliği tespit edilmiş olan bölgelerdenErdemli Mah.-Sarımusalı Mevkii, Bucakyazı-Sazbucağı Mevkii, Kapulukaya Baraj Girişi ve Kızılırmak İl Sınırı Çıkışı Mevkii bölgelerinden su örnekleri alınmış, bu su örneklerinden SDS degradasyonu yapan bakteriler izole edilmiş, bu bakterilerde SDS degredasyonundan sorumlu sdsA geni araştırılmış, 16S rDNA sekans analizi kullanılarak bu bakteriler tanımlanmış ve SDS degradasyon yetenekleri belirlenmiştir. Daha sonra ise SDS degradasyonundan sorumlu sdsA geni tarafından kodlanan alkil sülfataz enzim aktivitesi araştırılmıştır. Çalışmalar sonucunda 2.8 U/mg alkil sülfataz enzim aktivitesine sahip Pseudomanas fluorescens SDS3 ve SDS6, Pseudomanas baetica SDS8 suşları ile, 1.90 U/mg alkil sülfataz enzim aktivitesine sahip Pseudomanas fluorescens SDS6 izolatları belirlenmiştir. % 70 ile % 80 arasında SDS degredasyonu gösteren iki Pseudomanas fluorescens SDS3&SDS6 ile bir Pseudomanas baetica SDS8 izolatları elde edilmiştir. Elde edilen bu izolatlar ile yüzey sularında bulunan deterjanların uzaklaştırma çalışmalarında kullanılmak için potansiyel oluşturdukları belirlenmiştir.

Detergents, especially biodegradable ones, are degraded in wastewater treatment plants or in streams when sufficient time is given. However, many studies have still revealed that most of the surface waters are contaminated with detergens or their side products. Among all detergents, sodium dodecyl sulfate (SDS) is highly common is household and industry. After its we, most of the SDS discharged in to streams and endangers aquatic environment and human life. Therefore, this thesis study aimed at the assesment of Kırıkkale-Kızılırmak interms of detergent pollution. Four location, namely, Erdemli Mah.-Sarımusalı Mevkii, Bucakyazı-Sazbucağı Mevkii, Kapulukaya Baraj Girişi, Kızılırmak İl Çıkışı revealed to be contaminated with detergents were used to selectively isolate SDS degrading bacteria. After selection and identification the bacteria were further analysed for their SDS degradation ability, sdsA gene and alkyl sulfatase enzyme activity. The studies revualed three bacterial isolates including two Pseudomanas fluorescens SDS3&SDS12-1 and one Pseudomanas baetica SDS8 with 2.8 U/mg alkyl sulfatese enzyme activity. The isolates SDS3, SDS12-1 and SDS8 displayed % 70-80 SDS degradation ability. The study pointed out these isolates as potential isolates for removel of detergents from contaminated surface waters.