İn vitro ortamda radyasyona maruz bırakılan insan kan hücrelerinin sitolojik, sitogenetik ve sitokimyasal yönden araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, iyonize radyasyonun in vitro ortamda insan kan hücreleri üzerine etkisi araştırıldı.Bu amaçla 20-25 yaş arasında, 5'i sigara kullanan, 5'i kullanmayan 10 bay ve 10 bayandan oluşan 20 sağlıklı bireyden elde edilen kan örneklerine 1000 cGy dozunda gama radyasyonu uygulandı. Daha sonra bu bireylerin kan örneklerindeki mikronükleus oluşumu, kromozom hasarı ve diğer hücresel hasarlar gibi dejeneratif değişiklikler Nikon Elipse E600 marka ışık mikroskobu ile belirlendi. Kan örneklerinin alkalen fosfataz (ALP) ölçümlerinde Modüler P800 marka analiz cihazı kullanıldı. Uygulama sonuçları, radyasyonun kan hücrelerinde membran hasarı, vakuolizasyon ve mikronükleus oluşumu gibi sitolojik hasarlara ve kırık, disentrik, halka (ring) ve boşluk (gap) gibi kromozom hasarlarına neden olduğunu gösterdi. Buna ilave olarak ALP ölçümleri sonucunda, bazı örneklerin ALP düzeylerinde artış gözlenirken, bazı örneklerin ALP düzeylerinde ise düşüş gözlendi. ALP düzeylerindeki bu artış ve düşüşler radyasyonun etki mekanizmaları ile ilişkili olabilir.Bu çalışma sonuçları terapide kullanılan iyonize radyasyonun korunulması gerekli bir etken olduğunu gösterdi çünkü o sağlıklı kan hücrelerinde morfolojik, kromozomal ve biyokimyasal hasarlara neden olabilir.Anahtar Kelimeler : İyonize Radyasyon, Mikronükleus, Morfolojik HasarKromozom Hasarı, Alkalen Fosfataz (ALP).

In this study, the effects of ionizing radiation on human blood cells in vitro have been investigated.With this aim 1000 cGy doses of gamma radiation was exposed to the blood samples which were taken from 20 healthy individuals aged between 20-25, 5 of 10 males and 5 of 10 females were smoking. Subsequently degenerative changes such as micronucleus formation, choromosomal aberrations and other cell deffects in blood samples of these individuals were observed under Nicon Elipse E600 model light microscop. Modular P800 analyser was used to determine alkaline phosphatase (ALP) level of blood samples. Results of the experiments have shown that radiation caused the cytological damages such as membrane deffect, vacuoluation, micronucleus formation and choromosome deffects such as break, disentric, ring and gap in blood cells. In addition an increase in some ALP levels and a decrease in some ALP levels of blood samples were observed. This increase and the decrease in ALP levels maybe related to the effect of radiation mechanisms.The results of this study have shown that, it is necessary to safeguard from ionizing radiation which used for therapy. Because it may cause morphological, chromosomal and biochemical damages on healthy blood cells.Key Words: Ionizing Radiation, Micronucleus, Morphological DamageChromosomal Damage, Alkaline Phosphatase (ALP).