Sternbergia clusiana (KER-GAWL) bitkisinin KER-GAWL in vitro koşullarında hızlı çoğaltımı

Abstract

ÖZET STERNBERGIA CLUSIANA (KER-GAWL) KER-GAWL BÎTKÎSÎNÎN İN VITRO KOŞULLARINDA HIZLI çoğaltımı GÜNAYDIN, Seval Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman: Yrd. Doç. Dr. Semra Mirici Haziran 2004, 48 sayfa Sternbergia clusiana bitkisi sahip olduğu güzel çiçekler nedeniyle süs bitkisi olarak ihraç edilmektedir. Bu bitkinin soğanlarının yetişme alanlarında yapılan incelemeler sonucunda sayılarının pek çok olmadığı gözlenmiştir. Soğanların da ihraç edildiği göz önüne alınırsa bu bitkinin azalma ve tükenme tehlikesiyle karşı karşıya geldiği anlaşılabilir. Bu çalışmada Sternbergia clusiana türünün in vitro koşullarda hızlı çoğaltimi yapılarak çok sayıda soğancık oluşturmak hedeflenmiştir. Bunun için eksplant olarak kullanılan soğan pul yapraktan, BAP, NAA ve 2,4-D'nin değişik konsantrasyonlarım içeren MSO besin ortamında kültüre alınmıştır. Sonuçta 4 pul yapraklı soğan eksplantlannda en yüksek sürgün oluşturan eksplant yüzdesi % 83.33 ve en yüksek soğancık oluşumu 4.3 adet ile 2 mg/1 BAP ve 0.5 mg/1 NAA içeren MSO besin ortamından elde edilmiştir.Soğan pul yapraklarından gelişen soğancıklarda en fazla kök oluşumu 1 mg/1 NAA içeren MSO besin ortamından elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: S. Clusiana, in vitro, hızlı çoğaltım, soğan pul yaprakları

ABSTRACT İN VITRO MICROPROPAGATION OF STERNBERGIA CLUSIANA (KER- GAWL) KER GAWL. GÜNAYDIN, Seval Kırıkkale University Graduate School OfNaturel and Appiied Sciences Deparment ofBiology, M, Sc. Thesis Supervisor: Asst.Prof. Dr. Semra MÎRÎCÎ Haziran 2004, 48 pages. Sternbergia clusiana has long been exported as an omimental plant owing to its beatiful flowers. As a resuit of the researches in the areas where the bulbs of this plant is grown. it has been observed that its bulb is not plentiful. When the fact that the bulbs available are exported it can be realized that this plant is in the danger of extinction, in this study, it is aimed to produce plantiy of it's bulbs through micropropagation in vitro conditions. For this purpose, bulb scales, various concantrations of BAP, NAA and 2,4-D, which were used as explants, were cultivated in MSO medium. Consequently; the highest shoot regenerating explant percentage obtained as 83.33 % and number bulb 4.3 from 2 BAP 0,5 NAA MS medium. IllThe highest root regeneration in the bulbs from 4 bulb scale explants was optained from 1 mg/1 NAA MS medium. Key words: S. clusianajn vitro, micropropagation, bulb scales. IV