Kırıkkale Kızılırmak vadisinin kuş faunası

Abstract

Bu çalışma, 2010-2012 yılları arasında Kızılırmak vadisinde tespit edilen kuş türlerine dayanmaktadır. Bu çalışma ile Podicipediformes, Pelecaniformes, Ciconiiformes, Phoenicopteriformes, Anseriformes, Falconiformes, Galliformes, Gruiformes, Charadiiformes, Columbiformes, Cuculiformes, Strigiformes, Apodiformes, Coraciiformes, Piciformes, Passeriformes takımlarından 49 familyaya ait 263 türün kaydı yapılmıştır. Bu sonuç, Türkiye?deki kuş türü sayısı ile kıyaslandığında % 52.4?ini, dünya kuş türü sayısının ise % 2.6?sını ifade etmektedir. Olası, muhtemel ve kesin üreme kategorilerine göre, alanda üreyen 175 türün 71?inin olası, 48?inin muhtemel ve 56?sının kesin ürediği belirlenmiştir. Ayrıca alandaki kuşlardan 93 tanesinin yerli, 82 tanesinin yaz göçmeni, 51 tanesinin kış göçmeni ve 37 tanesinin transit göçer olduğu tespit edilmiştir. IUCN kriterlerine göre değerlendirildiğinde, küçük akbaba (Neophron percnopterus), ulu doğan (Falco cherrug), kadife ördek (Melanitta fusca) tehlikede (EN) kategorisinde, yaz ördeği (Marmoronette angustirostris), toy (Otis tarda) ve sarıkamışçın (Acrocephalus paludicola) hassas (VU) kategorisinde, pasbaş patka (Aythya nyroca), kızıl çaylak (Milvus milvus), bozkır delicesi (Circus macrourus), ala doğan (Falco verpertinus), büyük suçulluğu (Gallinago media), kaya kekliği (Alectoris graeca), çamurçulluğu (Limosa limosa), gökkuzgun (Coracias garrulus), alaca sinekkapan (Ficedula semitorquata) tehdite yakın (NT) kategorisinde yer almaktadır. Bu çalışmada genel olarak kuşların çeşitli insan uygulamalarından doğrudan veya dolaylı olarak etkilendikleri görülmektedir. Alanda üreyen türlerin üreme habitatlarının yok edilmesi, sazlıkların kesilmesi veya yakılması, çevre düzenlemeleri ve kum ocaklarının faaliyetleri, tarım arazilerinin genişlemesi, avcılık, su rejimine yapılan sürekli müdahaleler ve su kirliliği alanda tespit edilen bazı tehdit faktörleridir.

This study was based on the bird species of the Kızılırmak valley between the years 2010-2012. 263 bird species belonging to 49 families of Podicipediformes, Pelecaniformes, Ciconiiformes, Phoenicopteriformes, Anseriformes, Falconiformes, Galliformes, Gruiformes, Charadiiformes, Columbiformes, Cuculiformes, Strigiformes, Apodiformes, Coraciiformes, Piciformes and Passeriformes orders were recorded in this study. When compared, the study?s result includes 52.4 % of the total number of Turkey?s and 2.6 % of the total number of the world?s bird species. According to three categories which are possible, probable and confirmed breeding, we determined 175 breeding species in the area as 71 possible, 48 probable and 56 confirmed. In addition, we observed 93 residents, 82 summer migrants, 51 winter migrants and 37 transit migrants. When evaluated in IUCN criteria, Egyptian vulture (Neophron percnopterus), saker falcon (Falco cherrug), velvet scoter (Melanitta fusca) are endengared (EN); marbled teal (Marmoronette angustirostris), great bustard (Otis tarda), aquatic warbler (Acrocephalus paludicola) are vulnareble (VU) and ferruginous duck (Aythya nyroca), red kite (Milvus milvus), pallid harrier (Circus macrourus), red footed falcon (Falco verpertinus), great snipe (Gallinago media), rock partridge (Alectoris graeca), black tailed godwit (Limosa limosa), European roller (Coracias garrulus), semi collared flycatcher (Ficedula semitorquata) are near thretaned (NT). In this study, a variety of birds, either directly or indirectly affected by human practices. The destruction of habitats for reproduction of the species breeding area, chopping or burning of reeds, landscaping and sand pits activities, expansion of agricultural land, hunting, water pollution and continuous interventions of the water regime are some of the detected threat factors in area.