2014-2019 yılları arası Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi çocuk acil servisine başvuran zehirlenme vakalarının epidemiyolojik, demografik özeliklerinin ve klinik izlemlerinin incelenmesi

Abstract

Zehirlenmeler çocukluk çağı döneminde önlenebilir ve tedavi edilebilir önemli morbidite ve mortalite nedenlerindendir. Zehirlenme olgularının büyük çoğunluğunun görüldüğü yaş aralığındaki olguların özelliklerini incelemesi, hem klinik pratik yaklaşıma katkı sağlaması hem de alınabilecek koruyucu önlemler açısından farkındalığı artırması nedeniyle önemli görülmüştür. Bu araştırmada 5 yıllık dönemde (2014-2019), 0-18 yaş arası toplam 674 çocuk zehirlenme olgusu incelendi. Tüm olguların; yaş, cinsiyet, başvuru şekli, başvuru tarihi ve zamanı, zehirlenme ile başvuru saati arasındaki süre, aldığı zehrin tipi, ilaç zehirlenmelerinde çoklu-tekli ilaç alımı, ilaç dışı toksik maddenin cinsi, zehrin alım yolu, zehrin alım sebebi, başvuru sırasındaki şikâyetleri, laboratuvar ve radyolojik tetkikleri, Çocuk Acil Polikliniği'ne başvurduğunda yapılan ilk müdahale, 114 aranma, servis veya yoğun bakıma yatırılma gereksinimi, yatış süreleri, başka bir merkeze sevk edilme durumu, yapılan ileri müdahaleler, klinik sonuçları (şifa-ölüm) acil servis kayıt defterinden, hastane bilgi sistemi üzerinden ve adli kayıt raporlarından geriye dönük olarak incelendi. Çalışmamızda acil servis başvuruları arasında zehirlenme oranı %0,54 olarak tespit edilirken ortalama yaş 8,65 ± 6,0 yıl olduğu görüldü. 1-5 yaş ve 15-17 yaş arası çocuklarda vaka sayısının fazla olduğu 1-5 yaş arası çocuklarda zehirlenmenin nedeninin kaza ve bu olguların çoğunun erkek olduğu; 15-17 arası çocuklarda öz kıyım amaçlı etkeni alan olgu sayısının arttığı ve bu olguların çoğunun kız olduğu gözlemlendi. Çalışmamıza dâhil edilen hastaların %51,5'u (n:347) kız, %48,5'u (n: 327) erkekti. Kız/erkek oranı 1.06 bulundu. Beş yıllık bir zaman aralığını inceleyen bu araştırma sonucunda 2015 yılından 2017 yılına doğru vaka sayısı arttığı fakat 2017 yılından sonra azalma gösterdiği saptandı. Olguların Acil Servise geliş şekillerine bakıldığında en çok 112 Acil aracılığı ile 08:00-16:00 saatleri arasında, etkeni aldıktan 30 ile 60 dakika arasında Acil Servise başvurduğu gözlemlendi. Olgularımızın %78,6'sının kaza sonucu etkene maruz kaldığı, %21,4'ünün özkıyım amaçlı etkeni aldığı görülmüştür. İlimizdeki zehirlenme olgularının etiyolojisinde tıbbi ilaçların %39,5 oranı ile ilk sırada yer aldığı saptandı. İlaçlar dışında kalan etkenler sırasıyla CO, kimyasal korozif maddeler, besinler, kemirgen öldürücü maddeler, tiner, alkol, tarım ilaçları, bitki ve diğer nedenlerle oluşan zehirlenmeler izlendi. Tekli ilaç alımına bağlı zehirlenmelerde Sinir Sistemi ilaçları grup olarak (%21,7) daha fazlaydı ve tek tek ilaçlara bakıldığında ise olguların en çok parasetemole, ardından da SSRI ve salisilatlara bağlı zehirlendiği görülmektedir. Öz kıyım amacıyla ilaç alımlarında en sık karşılaşılan ilaçların anti-depresanlar (n=20;%16), analjezik-antipiretik- antiinflamatuar ilaçlar (n=18;%14,4) ve kombine soğuk algınlığı ilaçları (n=9;%7,2) olduğu görüldü. Çalışmamızdaki olguların %38,7'sinin başvuru esnasında herhangi bir semptomu olmadığı, semptomu olanlarda ise en çok bulantı ve kusma olduğu saptanmıştır. Olguların %74'ünden kan tahlili alındığı saptandı. Çalışmamızda etkenin kazara alındığı durumlarda AST değerleri daha yüksek bulunmuş ayrıca bu olgularda INR yüksekliği daha sık görülmüştür. Olguların büyük çoğunluğuna sadece semptomatik tedavi uygulandığı görüldü (%61,7) . Olguların %24,6'sına aktif kömür ve gastrik lavaj, %7,1'ine sadece gastrik lavaj uygulanmış , %4,6'sına sadece aktif kömür verilmiş , %1,9'una ise herhangi bir tedavi uygulanmamıştır. Hastanemiz Acil Servisine başvuran olguların izlemleri incelendiğinde olguların %63,8'inde yatış gereksinimi olduğu, olguların %32,6'sının Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği'ne, %8,2'sinin Pediatrik Yoğun Bakıma, %8,0'inin Çocuk Cerrahi Kliniği'ne yatırıldığı, %32,6'sının gözlem sonrası taburcu olduğu, %3,6'sının ise dış merkeze sevk edildiği tespit edilmiştir. Hiçbir hastamız kaybedilmemiştir. Çalışmamızdaki tespit edilen ortalama yatış süresi 1,23±1,22 gün olarak saptanmıştır. Araştırmamız sonucunda elde edilen veriler ışığında; adölesan çağda kız çocuk özkıyım vakaları azaltmak amacıyla önlemlerin alınmasını, 1-5 yaş arası kazara zehirlenmelerin büyük çoğunlukla gündüz saatlerinde yaşandığı için çocukların ebeveynlerinin veya bakım verenlerinin zehirlenmeler konusunda bilinçlendirilmesini, özellikle ilimizde yüksek olan karbonmonoksit ve kimyasal gaz zehirlenmelerinin önüne geçilebilmesi için gerekli tedbirlerin arttırılmasını önermekteyiz.

Poisoning is one of the important, preventable, and treatable causes of morbidity and mortality in childhood. Examining the characteristics of the cases in the age range, in which the majority of intoxication cases are seen has been deemed important, since it contributes to the clinical practice approach and increases awareness in terms of preventive measures that can be taken. In this study, a total of 674 cases of poisoning in children aged 0-18 years were examined over a 5-year period (2014-2019). Age, gender, the manner of admission, date and time of admission, the time between poisoning and admission, type of poison taken, multi - single drug intake in drug poisoning, non-drug type of toxic substance, method of poison intake, reason of poison intake, complaints during admission, laboratory and radiological observations, first response at Pediatric Emergency Clinic, 112 calls, service or intensive care hospitalization requirement, hospitalization period, dispatching to another center, advanced treatments conducted, and clinical results (healing-death) have been inspected retrospectively from emergency service registry, hospital information system, and judicial reports. In our study, the rate of poisoning among emergency room admissions was found to be 0.54%, while the mean age was found to be 8.65 ± 6.0 years. The cause of poisoning in children aged 1-5 years with a high number of cases in children between the ages of 1-5 and 15-17 is accidents, and most of these cases are males. It was also observed that the number of cases taking the causative agent for suicidal purposes increased in children aged 15-17, and most of these cases were female. %51.5 (n:347) of patients included in our study were female and %48.5 (n:327) were male. Female/male ratio is found to be 1.06. As a result of this study, which examined a five-year period, it was found that the number of cases increased from 2015 to 2017, but decreased after 2017. Considering the way the cases arrived to the Emergency Room, it was observed that most of the cases were admitted to the Emergency Room between the hours of 08:00 and 16:00 via the 112 Emergency Service, and between 30 and 60 minutes after receiving the agent. It was observed that 78.6% of our cases were exposed to the agent as a result of an accident, and 21.4% of them took the agent in order to commit suicide. In the etiology of intoxication cases in our city, it was determined that medical drugs took first place with a rate of 39.5%. The agents that had been used excluding drugs were observed to be CO, chemical corrosive substances, food, rodent killing substances, thinner, alcohol, agriculture chemicals, plants, and other poisoning causes. In single drug intake related poisoning cases, Nervous System drugs were more common as a group (21.7%) and by examining drugs individually, cases were observed to be mostly related to paracetamol, and then SSRI, and salicylates. It was seen that for committing suicide, the most common drugs encountered were antidepressants (n=20; 16%), analgesic, antipyretic, anti-inflammatory drugs (n=18; 14.4%), and combined common cold medications (n=9; 7.2%.) It was found that 38.7% of the cases in our study had no symptoms at the time of application, and those with symptoms mostly had nausea and vomiting. It was found that blood tests were taken from 74% of the cases. In our study, AST values were found to be higher in cases where the agent was ingested by accident, and INR elevation was more common in these cases. It was observed that only symptomatic treatment was applied to the majority of the cases (61.7%). Activated charcoal and gastric lavage were applied to 24.6% of the cases, only gastric lavage was applied to 7.1% of the cases, while only activated charcoal was applied to 4.6%, and no treatment was applied to 1.9% of the cases.When the observation of the cases in our hospital's Emergency Room is examined, it is determined that 63.8% of the cases required hospitalization, 32.6% of cases were hospitalized in Child Health and Diseases Clinics, 8.2% were hospitalized in Pediatric Intensive Care, 8.0% were hospitalized in Pediatric Surgery Clinic, 32.6% were discharged after observation, 3.6% were dispatched to another center. None of our patients in our study died. In our study, mean hospitalization duration was determined to be 1.23±1.22 days. In the light of the data obtained as a result of our study; we recommend that measures to be taken in order to reduce the cases of suicide in adolescent girls; to raise the awareness of parents or caregivers of children about poisoning, especially since accidental poisonings between the ages of 1-5 are mostly experienced during the daytime; and to increase the necessary measures to prevent carbon monoxide and chemical gas poisoning, which are especially high in our province.