Multipl skleroz'lu hastalarda koku duyusunun değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı daha önce yeterince çalışılmamış bir konu olan, Multipl Skleroz'lu hastalarda koku fonksiyonlarının değerlendirilmesidir. Çalışmaya 18-80 yaşları arasındaki Revised McDonald criteria 2010'a göre multipl skleroz (MS) tanısı konulan 20 hasta ve 20 sağlıklı birey dahil edildi. Çalışmaya alınan tüm hastalara genel KBB ve endoskopik muayene (koku bölgesiyle ilgili nazal endoskopik muayene dahil) ve nörolojik muayenelerinin ardından EDSS (Genişletilmiş Özürlülük Durumu Derecesi), Yorgunluk Ciddiyet Skalası (FSS), MoCA (Montreal Cognitive Assestment) kognitif testi ve Brief Smell Identification test(Kısa koku tanıma testi)(BSIT) uygulandı. MS hastalarının rutin takibinde kullanılmak üzere Magnetik Rezonans (MR) çekimi yapılmakta olduğundan dolayı, son iki yılda çekilmiş Kranial MR'ları alınarak retrospektif olarak lezyonların yerleşim yerleri, dağılım ve ölçümleri yapıldı. Kranial MR da santral koku bölgeleri olan temporal lobda insular girus, corpus amigdala; ve periferik koku bölgeleri olan olfaktor bulbus, traktus ve sulkus incelendi.Koku bölgelerinde MS lezyonlarının (plaklarının) olup olmadığı değerlendirildi. Çalışmamızda yaş ve cinsiyet grupları arasında toplam koku skoru açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık bulunmamıştır (p>0.05). MoCA değerleri MS grubu bireylerde kontrol grubu bireylere göre anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur(p<0.05). Yorgunluk Ciddiyet Skalası değerleri iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede bir farklılık saptanmamıştır (p>0.05). Fakat MS grubu bireylerin % 50'si, sağlıklı kontrol grubunun da % 35'i yorgun olarak bulunmuştur. Toplam koku skoru değerleri ise MS grubu bireylerde kontrol grubu bireylere göre anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak multipl skleroz'lu hastalarda koku fonksiyonlarında bozulma olmaktadır. Bu nedenle koku bozukluklarınına doğru tanı konulması için kolay ulaşılabilir ve güvenilir test olan BSIT'in yaygın olarak KBB uzmanlarınca kullanılmasını öneriyoruz. Anahtar Sözcükler: Multipl Skleroz (MS),Brief Smell Identification Test, Montreal Cognitive Assestment (MoCA),Genişletilmiş Özürlülük Durumu Derecesi (EDSS), Yorgunluk Ciddiyet Skalası (FSS),Kranial Magnetik Rezonans (MR), Koku bölgesi

The aim of this study is to evaluate the smell function in patients with multiple sclerosis which has not been studied adequately. Between the ages of 18 and 80, 20 patients and 20 healty individuals who were diagnosed multiple sclerosis (MS) based on Revised McDonald criteria 2010 were included in this study.After the ENT and endoscopic examination including nasal endoscopic examination for olfactory region, and neurological examination, Expanded Disability Status Scale (EDSS), Fatigue Severity Scale (FSS), Montreal Cognitive Assestment (MoCA) cognitive test, Brief Smell Identification test (BSIT) were applied to all the patients. Magnetic Resonance (MR) to be used in routine follow-up of patients with MS taken in last 2 years were examined retrospectively and location, distribution and measurement of the lesions were noted. Temporal lobe insular gyrus, corpus amygdala that central regions of smell; and olfactory bulb, tract and sulcus that peripheral regions of smell were examined in cranial MR images. Regions of smell were evaluated for the presence of MS lesions (plaques). In our study, there is no statistically significant difference between age and gender groups in terms of the total smell scores (p>0.05). MoCA values were significantly lower in MS patients compared to healty individuals in the control group (p<0.05). There was no statistically significant difference between the MS and control groups in terms of fatigue severity scale (p>0.05).But , 50% of the MS group and 35% of healthy controls were found to be fatigued.The total smell scores of the patients in MS group were significantly lower than the individuals in control group (p<0.05). As a result, there is a deterioration in smell functions in patients with multiple sclerosis. Therefore, we highly recommend the ENT specialists to use the easily accessible and reliable test of BSIT for the diagnose of smell disorders. Keywords: Multiple Sclerosis(MS), Brief Smell IdentificationTest(BSIT), Montreal Cognitive Assestment (MoCA), Expanded Disability Status Scale (EDSS), Fatigue Severity Scale (FSS), Cranial Magnetic Resonance (MR), Smell area