İntravenöz anestezik ajanların in-vitro damar yanıtları üzerine etkileri

Abstract

Propofol, tiyopental ve ketamin sık olarak kulanılan intravenöz anestezik ajanlardır. Uygulamaları sırasında kardiyovasküler yan etkilere sıklıkla rastlanmaktadır. Yapılan çalışmalarda ketamin dışındakilerin kardiyovasküler sistem üzerine ana etkisi, kardiyak kontraktilite ve sistemik vasküler dirençteki azalmaya bağlı olarak gelişen arteriyel kan basıncında düşmedir. Bu çalışmada propofol, tiyopental ve ketaminin, damar düz kası üzerine olan direkt etkileri incelendi. Dzole sıçan aort halkalarında, organ banyolarındaki Krebs solüsyonuna propofol, tiyopental ve ketamin 10-6, 10-5 ve 10-4 M olacak şekilde eklendi. Vasküler yatakta kasıcı yanıtları incelemek için FE ve NA kullanıldı. Vazodilatör yanıtlar ise submaksimal kasılmış halkalarda gevşetici etkisi olan ACh, SNP ve HA kullanılarak incelendi. Kullanılan kasıcı agonistlerden ?1 reseptör aracılı etki gösteren FE yanıtları propofol ve ketamin tarafından değiştirilmezken, tiyopentalin 10-4 M konsantrasyonunda arttığı ve 10-4 M propofol, tiyopental, ketamin varlığında yanıtlarda farklılık olduğu görüldü. ? ve ß reseptörleri aracılığı ile etki gösteren NA yanıtları ise 10-4 M propofol varlığında yüksek konsantrasyonlarda azaldı. Tiyopental ve ketamin NA yanıtlarında anlamlı bir etki göstermedi. 10-4 M konsantrasyonunda tiyopentalin en yüksek propofolün en düşük yanıtlara neden olduğu saptandı. Endotel bağımlı gevşetici etkisi olan ACh yanıtlarında propofolün anlamlı farklılık yapmadığı, vi tiyopentalin ACh'nin 10-6, 3x10-6, 10-5 M yanıtlarını değiştirdiği ve ketaminin de ACh'nin 3x10-8, 10-7 M yanıtlarında anlamlı azalmaya neden olduğu gösterildi Kullanılan anestezik ajanların 10-4 M konsantrasyonlarında ACh 10- 8 M'da anlamlılık saptandı. 10-6 M ve 10-5 M konsantrasyonlarında farklılık olmadığı görüldü. HA vazodilator yanıtları incelendiğinde, propofol 10-4 M'da yanıtların arttığı, tiyopental ve ketaminin varlığında ise farklılık göstermediği saptandı. 10-4 M intravenöz anestezik ajanların, HA yanıtları incelendiğinde, propofolün arttırdığı tiyopentalin ise azalttığı, 10 -6 M ve 10-5 M konsantrasyonlarında farklılık yaratmadığı görüldü. SNP ile sıçan aortunda elde edilen endotelden bağımsız gevşeme yanıtlarında propofol ve ketaminin bir değişikliğe neden olmadığı, tiyopentalin ise SNP'nin 10-9- 3x10-7 M arasındaki yanıtlarında anlamlılık olduğu görüldü. Kullanılan intravenöz anestezik ajanların 10-6 M konsantrasyonlarında SNP yanıtlarında bir farklılık olmazken, 10-5 M'larında SNP'nin 10-7- 10-5 M yanıtlarında anlamlı olarak farklı olduğu, 10-4 M'larının ise, SNP'nin 10-9-3x10-8 M yanıtlarında gruplar arasında farklılık olduğu belirlendi. Bu çalışmada intravenöz anestezik ajanların direkt vasküler düz kas tonüsü üzerine etkileri, kasılma ve gevşeme yanıtlarına bakılarak araştırıldı. Dzole sıçan torasik aortunda, tiyopentalin kasılma yanıtlarını artırdığı, tiyopental ve ketaminin damarların endotel bağımlı gevşeme yanıtlarını azalttığı, propofolün ise endotel bağımsız gevşeme yanıtlarını arttırdığı, bu etkilerin konsantrasyona bağlı olarak değişebileceği gösterildi. Mekanizmalara yönelik olarak daha ileri çalışmaların yapılması gerektiğini ve elde edilen sonuçlarla klinik uygulamada ortaya çıkan kardiyovasküler problemlere karşı daha rasyonel vii önlemler alınabileceğini, yeni tedavi protokollerine ışık tutulabileceğini düşünüyoruz. Anahtar Kelimeler: Propofol, tiyopental, ketamin, vasküler, sıçan, aort

Propofol, thiopental and ketamine are frequently used intravenous anaesthetic agents. During their application cardiovascular side effects are generally observed. The studies show that the main effect of these agents with the exception of ketamine is the decrease in arterial blood pressure resulted from the decrease in cardiac contractility and systemic vascular resistance. In this study direct effects of propofol, thiopental and ketamine, on vascular smooth muscle were investigated. Isolated rat aortic rings were placed in organ baths containing Krebs solution. Propofol, thiopental and ketamine (10-6, 10-5 and 10-4 M) were added to this solution. FE and NA were used to investigate vasoconstriction while ACh, SNP and HA were used to investigate vasodilation. FE, which is a ?1 receptor agonist, responses were not changed by propofol and ketamine, while were increased by 10-4 M thiopental. Responses were altered in presence of 10 -4 M propofol, thiopental and ketamine. NA, which is a both ? and ß receptor agonist, responses were decreased in higher concentrations by 10-4 M propofol; thiopental and ketamine did not have a significant effect. Responses were highest with thiopental (10-4 M) and lowest with propofol (10-4 M). Endothelium-dependent ACh relaxations were not altered by propofol; thiopental changed 10-6, 3x10- ix 6 , 10-5 M ACh responses while ketamine decreased 3x10-8, 10-7 M ACh responses. 10-4 M anaesthetic agents significantly affected 10-8 M ACh response but 10-6, 10-5 M anaesthetic agents did not. HA relaxation responses were increased by 10-4 M propofol but were not changed by thiopental and ketamine. Relaxation responses were highest with propofol (10-4 M) and lowest with thiopental (10-4 M). Endothelium-independent SNP relaxations were not altered by propofol and ketamine while thiopental altered 10-9- 3x10-7 M SNP relaxation responses. There were significant differences on 10-7- 10-5 M SNP relaxation responses with 10-5 M of anaesthetic agents and 10-4M of anaesthetic agents changed 10-9-3x10-8 M SNP responses. The direct effects of intravenous anaesthetic agents on vascular smooth muscle were investigated evaluating the responses of contractility and relaxation. It was observed that thiopental increased vasoconstriction, thiopental and ketamine decreased the endotheliumdependent relaxation response, while propofol increased endotheliumindependent relaxation response of the isolated aorta of rat, and these effects might change depending on the concentrations. We think that further studies concerning the mechanism are necessary, and it is possible to take rationale measures against cardiovascular problems encountered in clinical practise and to offer a solution for new treatment protocols, by these results. Key Words: Propofol, thiopental, ketamine, vascular, rat, aorta