Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan hikâye kitaplarındaki kültürel unsurların belirlenmesi: Yunus Emre Enstitüsü hikaye dizisi örneği

Abstract

İnsanların iletişim ihtiyacını karşılayan ve bir toplumun yaşam biçimi olan kültürün nesilden nesile aktarılmasını sağlayan dil, insanı diğer canlılardan ayıran; gizli, karmaşık, canlı ve doğal anlamalar sistemi olarak tanımlanabilir. Dilsel göstergelerin, yazılı ya da sözlü biçimde ifade edilmesi sürecinde kültürel göstergelerin etkin kullanımı iletişim döngüsünü olumlu yönde etkileyecektir. Özellikle eğitim-öğretim sürecinde kültürel göstergeler yönüyle zengin metinlerin kullanılması, kültürün bağlam içinde fark edilmesine yardımcı olacaktır. Bu bağlamda "Dede Korkut Hikâyeleri" ve "Anadolu Hikâyeleri" kültür-sözcük etkileşimi yönüyle incelenmeli ve kültür desenlerine ayrılarak eğitim-öğretim süreçlerinde etkin kullanıma uygun olup olmadığı ortaya koyulmalıdır. Bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında kullanılan "Dede Korkut Hikâyeleri" ve "Anadolu Hikâyeleri"ndeki kültürel desenleri tespit etmek ve bu kültür desenlerini oluşturan söz varlığını tasnif etmektir. Araştırma verileri doküman incelemesi yöntemi ile tespit edilmiş ve içerik analizi yapılarak çeşitli sınıflandırmalara ulaşılmıştır. Bu doğrultuda, Yunus Emre Enstitüsü'nün "Dede Korkut Hikâyeleri Serisi"nde bulunan B1-B2 ve B2-C1 seviyesine yönelik hazırlanan 7 hikâye kitabı ve A1-A2 seviyesinde hazırlanan "Anadolu Hikâyeleri"nde bulunan 5 hikâye kitabı 20 kültür desenine göre incelenmiş ve hikâye serilerinde bulunan atasözü, deyim ve ikilemeler tespit edilmiştir. Sonuç olarak, "Dede Korkut Hikâyeleri" ve "Anadolu Hikâyeleri"nin yoğun kültürel desenler barındırması, kültürel bildirişim yönüyle zengin bir niteliğe sahip olması, farklı kültür desenlerinde yüksek sıklık derecesine sahip kelimeler barındırması yönüyle yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında etkin bir şekilde kullanılabilecek edebî ürenler arasında olduğu söylenebilir.

Language, which meets the communication needs of people and ensures the transfer of culture, which is a way of life of a society, from generation to generation, distinguishes humans from other living things; It can be defined as a system of hidden, complex, lively and natural understandings. Effective use of cultural indicators in the process of expressing linguistic indicators in written or oral form will positively affect the communication cycle. The use of rich texts in terms of cultural indicators, especially in the education process, will help to recognize culture in context. In this context, "Dede Korkut Stories" and "Anatolian Stories" should be examined in terms of culture-word interaction, and whether they are suitable for effective use in education-teaching processes should be revealed by separating them into cultural patterns. The aim of this study is to determine the cultural patterns in "Dede Korkut Stories" and "Anatolian Stories" used in the field of teaching Turkish as a foreign language and to classify the vocabulary that creates these cultural patterns. Research data were determined by document analysis method and various classifications were reached by content analysis. In this direction, 7 story books prepared for B1-B2 and B2-C1 levels in Yunus Emre Institute's "Dede Korkut Stories Series" and 5 story books in "Anatolian Stories" prepared at A1-A2 level were examined according to 20 cultural patterns and they were included in the story series. proverbs, idioms and reduplications found in As a result, it can be said that "Dede Korkut Stories" and "Anatolian Stories" are among the literary producers that can be used effectively in the field of teaching Turkish as a foreign language, as they contain intense cultural patterns, have a rich quality in terms of cultural communication, and contain words with high frequency in different cultural patterns.