Erken Dönem Marksizm’in Milliyetçilik Ve Ulusal Sorun Yaklaşımına Eleştirel Analiz

Abstract

Etnisite ve milliyetçilik tartışmaları modern dönem siyasetdüşüncesini şekillendiren en önemli konulardandır. Modern devletformunun ulus-devlet temelli olması etnisite ve milliyetçilik meseleleriniönemli kılan unsurların başında gelmektedir. Etnisite ve Milliyetçilikkonularının tekil, yerel özelliklerine karşın, Marksizm enternasyonal birideolojik temele dayanır. Ortaya çıkışı ve temel kurucu iddialarıylaMarksizm, enternasyonal bir ideolojidir. Enternasyonal bir hareketolarak Marksizm’in milliyetçilik ve etnik tartışmaları observe etmesi herzaman problemli olmuştur. Aslında bu salt Marksizm’e özgü bir problemdeğildir; İslâm ve İslâmcılık gibi ümmet eksenli ideolojiler için de yerelunsurları kendi bünyesine katmak birçok zaman krizlere sebepolabilmektedir.Marx ve Engels de ilk dönem çalışmalarında milliyetçilik ve etnikmeselelere ilişkin birtakım görüşler ortaya atmışlardır. Ancak her ikidüşünürün de bu konudaki metinleri tutarlı bir bütünlük arz etmez.Bunun yerine, spesifik olaylar özelinde ifade edilen ve değişen şartlaragöre revize edilen birtakım tespitler vardır. Her iki düşünürün etnikmeseleler ve milliyetçilik konularında pre-modern bir dönemin izlerinitaşıdıklarını söylemek mümkündür. Durkheim gibi diğer önemlisosyologlar gibi etnisite ve milliyetçilik tartışmaları Marx ve Engelstarafından kendi başına bir mesele olarak ele alınmamıştır. Bununyerine, bazı somut olaylara ilişkin geliştirilen tezler ve saptamalar vardır.Bu yüzden de Marx ve Engels sık sık görüşlerini revize etmek zorunda kalmışlardır. Buna rağmen bu meseleler hakkında tutarlı ve etraflı birtartışmalar bütünü ortaya çıkmamıştır.Bu çalışmanın birinci kısmında, etnisite ve milliyetçilikkavramlarının farklı disiplinler tarafından ele alınışı da göz önündetutularak bir analizi yapılmıştır. Sonraki aşamada Marx ve Engels’inteorik boyutta bu meselelere yaklaşımları incelenmiştir. Daha sonra, heriki düşünürün kendi tespitlerinin belirginleştiği örnekler olan Polonya,İrlanda, Çin, Meksika ve Cezayir gibi örnekler üzerinden bazıdeğerlendirmeler ve tespitler yapılmıştır. Sonuç olarak da Marx veEngels’in etnisite ve milliyetçilik tartışmalarında ardıllarına bütünlüklübir miras bırakmadığı ve bunun da Lenin-Luxemburg tartışmasındagörülebileceği üzere, bazı temel ve teorik ayrışmalara sebep olduğu ifadeedilmiştir.

The discussions of ethnicity and nationalism are the mostimportant issues that have shaped contemporary political thought. Thefact that modern state form is based on nation-state is one of the factorsthat make the issues of ethnicity and nationalism important. On theother hand, Marxism rest on an international ideological basis, despitethe unique, local characteristics of ethnicity and nationalism. Marxism isan international ideology with its emergence and basic founding claims.Marxism as an international movement has always confront someproblems to observe nationalism and ethnic debates. In fact, this is not aproblem specific to Marxism alone; For Islamic ideologies such asIslamism, incorporating local elements into their own bodies can causemany crises.In his early works, Marx and Engels expressed some views onnationalism and ethnic issues. However, the writings of both thinkers donot have a coherent integrity. Instead, there are some determinations thatare specific to specific events and revised according to changingconditions. It is possible to say that both thinkers carry the traces of apre-modern period on ethnic issues and nationalism. Like otherimportant sociologists such as Durkheim, the debates on ethnicity andnationalism were not considered by Marx and Engels as a matter of theirown. Instead, there are some theses and determinations about concreteevents. That is why Marx and Engels have often had to revise their views.Nevertheless, there has been no consistent and comprehensivediscussion of these issues on his writings.In the first part of this study, an analysis was made by taking intoconsideration the concepts of ethnicity and nationalism by differentdisciplines. In the next stage, the theoretical approaches of Marx andEngels to these issues are examined. Afterwards, some evaluations and determinations were made on the examples of Poland, Ireland, China,Mexico and Algeria, which are the examples of the views of both thinkers.As a result, it was stated that Marx and Engels did not leave a completelegacy to their successors in the debates on ethnicity and nationalism,which, as can be seen in the Lenin-Luxemburg debate, led to some basicand theoretical disagreements.