Mesnevî’nin Poetik Beyitleri Üzerine-Il

Abstract

Mesnevî’nin ilk on sekiz beytinin bizzat Mevlânâ tarafından yazıldığı kabul edilir. Eserin geri kalan kısmı ise, farklı zamanlarda ve farklı mekânlarda Mevlânâ tarafından söylenmiş ve Hüsameddin Çelebi tarafından da yazıya geçirilmiştir. Yazıya geçirilen kısım daha sonra Mevlânâ’nın kendisi tarafından da düzenlenmiştir.Mevlânâ üzerine şimdiye kadar Türkçe olarak yapılan çalışmalar daha çok onun gönül adamlığı tarafına yoğunlaşmıştır. Mevlânâ’nın eserlerinin edebî özelliklerine ilişkin çalışmalar ise daha az sayıda olmuş ve onun bu özelliği geri planda kalmıştır.Mevlânâ, kendisinden önceki yazılı ve sözlü birikimden yararlanmış bir kimse olduğundan, onun Mesnevî’si bir bakıma anlatı geleneğimizin hafızası konumundadır. Mesnevî’de anlatılan hikâyelerin, daha önce bilinen hikâyeler olması, bu eserin özgünlüğü açısından bir kusur sayılamaz. Bir anlatıcı olarak Mevlânâ, çoğunlukla aşina olduğumuz hikâyeleri kendi bakışıyla yeniden yorumlayarak anlatır. Onun anlattığı hikâyeler içerisinde, daha önce kitaplara geçmiş olanlar bulunduğu gibi halk arasında sözlü kültür olarak anlatıla gelenler de vardır.Bir eserin daha iyi anlaşılabilmesi için, o eserin kaynaklarının da bilinmesi gereklidir. Mesnevî’nin kaynakları arasında başlıca Kur’an-ı Kerim, Hz. Peygamber’in hadisleri, İslâm tasavvuf geleneği, Yunan, Hint, Arap, Fars ve Türk hikâye gelenekleri bulunmaktadır. Mevlânâ’nın kendisi hikâye ederken bu kaynakların bazılarını doğrudan dile getirmektedir. Onun eseri üzerine çalışma yapanların dikkat çektiği önemli hususlardan birisi şudur: Çok az edip onun kadar halk diline yakınlaşmıştır.

The first eighteen of the Masnawi are considered to be written by Mevlânâ. The rest of the work was told by Mevlana at different times and in different places and written by Husameddin Celebi. The article was later edited by Mevlana.The studies conducted on Mevlana so far in Turkish mostly focused on his volunteer side. Studies on the literary characteristics of Mevlana's works were less numerous, and this feature remained in the background.Mevlana's Masnawi is in a sense, the memory of our tradition of narrative, as he is a beneficiary of the previous written and oral accumulation. The fact that stories told in Masnawis are previously known stories cannot be considered a defect in terms of the authenticity of this work. As a narrator, Mevlana describes the stories we are often familiar with in his own view. Among the stories he narrates, there are some who have been mentioned in oral texts as well as those who have passed books before.In order for a work to be understood better, it is necessary to know the sources of that work. Among the sources of Masnawi are the Quran, the hadiths of the Prophet, Islamic sufi tradition, Greek, Indian, Arab, Persian and Turkish story traditions are available. Mevlana himself narrates some of these resources while narrating himself. One of the important points that draw attention to those who study on his work is: Very little like her approached folk language.