Sosyal bölünme - kent dokusu ilişkisinin ilkel örneği olarak roma

Abstract

Toplumların tarihsel ve sınıfsal çekişmelerinin izlenebildiği başlıca yer kenttir. Siyaset ve ekonomi temelde kente ait eylem alanları olduğu ölçüde bu alanlarla doğrudan bağlantılı olan toplumsal çatışma ve bölünmenin boyutu kentin yapısı üzerinden okunabilir. Bu çalışmanın amacı, pagan dönem merkez Roma kentlerinin ortak özellikleri üzerinden ilk dönem kentsel toplumsal bölünmenin yansımalarını aramaktır. Çalışmada özellikle Roma, Neapolis ve Pompeii kentlerinin ortak özellikleri temel alınmakla birlikte çalışma genellikle merkez Roma kenti üzerinden ilerleyecektir. Antik Yunan 'da olduğu gibi Roma yaşamının da temel belirleyeni kenttir. Kent, imparatorluk için sadece halkın yaşadığı yerleşim birimi değil, siyasi ve ekonomik faaliyetlerin yürütüldüğü yer olma özelliğinin yanısıra Romalılığın gelecek nesillere aktarılabildiği, Roma kültürünün ve dininin yayılabildiği bir aygıttır. Kentin fiziki varlığı, kentsoylu olanla kentin dışında yaşayan ve ekonominin gerçek üretici gücü olan köylü arasındaki farkın somutlaşmasıdır. Romalılar için bir kenti kent yapan unsurların tamamında da bu ayrıştırma görülebilir. Toplumsal bölünmenin niteliği Roma sonrası dönemler için de kalıcı olacak, ayrıştırmanın yansıtanı olarak mekânsal birimler farklı görünümler altında aynı yapısal özellikleri çağlar boyunca gösterecektir ki bu mekânsal farklılaşma modern kentler için de geçerliliğini korumaktadır. Bu açıdan kentsel mekânın birimlerini analiz etmek sosyal antagonizmanın analizi açısından da faydalı olabilir.

The main space in which historical and political conflicts of societies can be observed is city. As politics and economics are the fields of acts fundamentally belonging to city, the size of the social conflict and division which are directly related to these two fields can be discovered through the structure of city. The object of this study is to search for the roots of primordial urban social divide through common characteristics of central pagan Roman cities. This study generally progresses through central Rome, though it includes the common characteristics of Rome, Neapolis and Pompeii. The main determinant of Roman daily life was the city itself as was the case in Ancient Greece. The city, for the empire, was not only an allocation unit that the people lived in, but also a space in which political and economic works were carried on; and also an apparatus that was used for passing on Romanness to future generations and spreading out Roman culture and its religion. The physical being of city is to materialize the difference between the people lived in the city and the peasant who lived outside the city and who also were the real productive forces of economy. This difference can be seen in all components that makes a city for Romans. The nature of social divide has become permanent for post-Roman era. Spatial units, as reflectors of the divide, have contained same structural characteristics under different appearances through the ages. Moreover this spatial differentiation remained valid for modern cities. In this respect, analyzing the units of urban space may be useful to analyze the nature of social antagonisms.