Ruminantlarda koruyucu hekimlik: I. aşı uygulamaları

Abstract

Canlı vücudu bağışıklık sistemi sayesinde infeksiyonlara bağlı oluşabilecek hasarların önüne geçme yeteneğine sahiptir. Canlılarda bağışıklık, doğal bağışıklık ve edinsel bağışıklık olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İmmunolojiye gerçek anlamını kazandıran ve immun yanıt deyimini içeren kavram, spesifik bağışıklıkta denilen edinsel bağışıklıktır. Edinsel bağışıklık doğal infeksiyon ya da aşılamalar yoluyla aktif olarak, kolostrum ve immunserum ile de pasif olarak oluşabilmektedir. Koruyucu hekimlik kapsamında edinsel bağışıklık oluşturulmasında aşı uygulamaları sıklıkla başvurulan yöntemlerdendir. Bu derlemede aşı ve aşı çeşitleri, aşı uygulamalarında dikkat edilecek hususlar, gözlenebilecek yan etkiler ve ruminantlarda uygulanan aşılar hakkında güncel bilgiler verilerek, eksikliği görülen bölgeye ve sürüye uygun aşı programının hazırlanmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Live body through the immune system has the ability to prevent damages due to infections. Immunity in living organisms are divided into innate immunity and acquired immunity. Concept gives the true meaning of the phrase include immunology and immune response, acquired immunity, and it is also known as specific immunity. Acquired immunity may occur as active via natural infection or vaccination, and passive with colostrum or immune serum. Vaccination practices in scope of preventive medicine are often referenced methods in establishing of acquired immunity. In this review, immunization and vaccine types, rules of vaccination practice, side effects of vaccine application and current data about the vaccines in ruminants will be presented. Due to the lack of appropriate vaccination programs in the region and flock is seen, this review is aimed to contribute preparation of such programs.