"Sporcu Tükenmişlik Ölçeği"nin Türkçe Uyarlaması

Abstract

B u çalışmanın amacı, Raedeke ve Smith (2001) tarafından geliştirilen "Sporcu Tükenmişlik Ölçeği"nin Türkçe versiyonunun geçerliği ve güvenirliğinin test edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda "Sporcu Tükenmişlik Ölçeği" 79 kadın, 128 erkek olmak üzere toplam 207 (Ortyaş: 20.57 3.62) sporcuya uygulanmıştır. Sporcu Tükenmişlik Ölçeği 15 madde ve 3 alt boyuttan (Azalan Başarı Hissi, Duygusal/Fiziksel Tükenme ve Duyarsızlaşma) oluşmaktadır ve 5'li Likert tipinde değerlendirilmektedir. Verilerin analizinde, yapı geçerliğine ilişkin olarak doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ve iç tutarlığın belirlenmesi için ise Cronbach Alfa güvenirlik analizi kullanılmıştır. Bununla birlikte, Sporda Güdülenme Ölçeği ve Kendini Fiziksel Algılama Envanteri ile yakınsak geçerlik; Maslach Tükenmişlik Ölçeği ile de eş zamanlı geçerlik test edilmiştir. Yapı geçerliğine ilişkin bulgular, orijinal anketin üç faktör yapısıyla tutarlıdır [SB-?2 (df 66) 185.70, RMSEA 0.06, 0.92]. İç tutarlık katsayılarının ise 0.75 ile 0.87 arasında değiştiği belirlenmiştir. Eş zamanlı geçerlik için yapılan analiz sonucunda Sporcu Tükenmişlik Ölçeği alt boyutları ile Maslach Tükenmişlik Ölçeği'ne ait alt boyutlar arasındaki korelasyon değerlerinin anlamlı olduğu görülmüştür (p.01). Yakınsak geçerlik analizi için ele alınan içsel güdülenme, güdülenmeme ve sportif yeterlik alt boyutları ile Sporcu Tükenmişlik Ölçeği'nin alt boyutları arasındaki ilişkinin de anlamlı olduğu (p.01); ancak dışsal güdülenme alt boyutu ile anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür (p.01).Bulgular Sporcu Tükenmişlik Ölçeği'nin Türkçeye uyarlamasının sporcuların hangi boyutlarda tükenme yaşadıklarını belirlemek için yeterli düzeyde psikometrik özelliklere sahip olduğunu göstermiştir.

T he aim of this study was to examine the validity and reliability of Turkish version of the Athlete Burnout Questionnaire (ABQ) which has been developed by Raedeke and Smith (2001). Scale was completed by 207 athletes (79 female, 128 male) with a mean of age 20.57 ± 3.62 years. ABQ consists of 15 items assigned to 3 subscales (Reduces Sense of Accomplishment, Emotional/Physical Exhaustion and Devaluation). Construct validity was evaluated by confirmatory factor analysis. The Internal consistency of the scale was determined by Cronbach alpha. Beside, Sport Motivation Scale and Physical Self Perception Profile were administered for testing convergent validity; Maslach Burnout Questionnaire was used to test concurrent validity. Findings of final Turkish version of ABQ (13 items) regarding the construct validity of the scale were rather consistent with the original scale's three-factor structure [SB-?2 (df 66) 185.70, RMSEA .06, SRMR .05, NFI .92, tutarlıdır [SB-?2 (df 66) 185.70, RMSEA 0.06, 0.92]. İç tutarlık katsayılarının ise 0.75 ile 0.87 arasında değiştiği belirlenmiştir. Eş zamanlı geçerlik için yapılan analiz sonucunda Sporcu Tükenmişlik ölçeği alt boyutları ile Maslach Tükenmişlik ölçeği'ne ait alt boyutlar arasındaki korelasyon değerlerinin anlamlı olduğu görülmüştür (p<.01). Yakınsak geçerlik analizi için ele alınan içsel güdülenme, güdülenmeme ve sportif yeterlik alt boyutları ile Sporcu Tükenmişlik ölçeği'nin alt boyutları arasındaki ilişkinin de anlamlı olduğu (p<.01); ancak dışsal güdülenme alt boyutu ile anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür (p>.01).Bulgular Sporcu Tükenmişlik ölçeği'nin Türkçeye uyarlamasının sporcuların hangi boyutlarda tükenme yaşadıklarını belirlemek için yeterli düzeyde psikometrik özelliklere sahip olduğunu göstermiştir.NNFI .94, CFI .96, GFI .92]. Internal consistency coefficients were ranged between 0.75 and 0.87. Results on concurrent validity revealed a significant correlation found between Athlete Burnout Questionnaire and Maslach Burnout Questionnaire (p<.01). Furthermore, the convergent validity results indicated a significant relationship found between subscales of Athlete Burnout Questionnaire and intrinsic motivation, amotivation and sport competence subscales (p<.01); but no significant relationship was found between ABQ and extrinsic motivation (p>.01). The psychometric properties of the Turkish version of Athlete Burnout Questionnaire showed that the instrument is a valuable additional measure for the determination of athletes' burnout levels in Turkey.