Çağımız İslâm Dünyasında Yaşanan Dinsel ve Sosyo-Ekonomik Sorunlar (Teşhis Boyutu)

Abstract

İslam dünyası, geçen yüzyılda olduğu gibi bugün de, savaş, terör, yoksulluk, neredeyse her alanda ikili yapı, vb çeşitli sorunlarla birlikte anılmaya devam etmektedir. Genel olarak sosyo-ekonomik odaklı olarak ele alınabilecek bu sorunlar, iktisat sosyolojisi kapsamında değerlendirildiğinde, çoğu iktisadi temelli sorunda, insan davranışlarına bir vurgu yapılması anlamında, sosyokültürel yapının etkilediği bir sorunu ortaya çıkarmaktadır. Bu sorun, sosyoekonomik ve sosyo-kültürel belirleyicilerin birbirine dolandığı ayrılmaz halkalara benzetilebilir. Bu halkalardan biri, "sosyo-ekonomik tabanlı dinsel sorunlar" olurken, diğeri ise "dinsel tabanlı sosyo-ekonomik sorunlara" vurgu yapmaktadır. Bu halkaların kaynağını ise ekonomik ve sosyal yapının gelişmişlik düzeyi belirlemektedir. Diğer yandan İslam dünyasında, sosyokültürel yapının ekonomik yapıyı etkilemesi çok daha fazla önemli olmaktadır. Tarihsel süreç içinde oluşan kültürel yapı, ekonomik yaşamın aynada yansıyan bir yüzü olurken; ortaya çıkan azgelişmiş ekonomik yapı da aynada yansımayan diğer eksik yüzü tamamlamaktadır. Bunun sonucunda, Müslüman toplumların sanayileşememeleri, hala yaygın olarak tarımsal bir yapıya sahip olmaları vb. sorunlar, demokrasinin gelişmesi önünde de önemli bir engel oluşturmuştur

Islamic world, (as in the last century even today), have become known with the problems (war, terror, poverty, dual structure nearly every field, etc.). When many economic based problems are evaluated as parts of economic-sociology, generally these problems (based on many economic problems within the context of human behaviors are highlighted) which can be dealt with socio-economic focus, reveals a problem that socio-cultural structures affect. This problem is similar to the tangle of economic and sociocultural determinants integral rings. While one of these rings is "socio-economic-based religious issues", the other is "religious-based socio-economic issues". The source of the two rings is economic and social life. On the other hand. The effects of socio-cultural structure in defining the economic structure are more important in the İslamic world. The cultural structure that is in the historical process, while the economic life reflected in a mirror face completes the economic face the reflection in the mirror in the process of developing economic structure. So, the failure of Muslim societies in industrialization, their being an agriculture-based society have been an obstacle for the development of democracy