MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN İSTİKLAL MÜCADELESİNİN İLK ADIMLARINI ATTIĞI SAMSUN, HAVZA VE AMASYA’DAKİ İCRAATLARI

Abstract

İngilizlerin Karadeniz Bölgesinde asayişi sağlayamaması halinde bölgeyi işgal edecekleri tehdidi üzerine hükümet, Mustafa Kemal Paşa’yı 9. Ordu Müfettişi olarak bölgeye göndermeye karar verir. 16 Mayıs 1919’da İstanbul’dan hareket eden Mustafa Kemal Paşa, 18 Mayıs 1919 günü Sinop’a gelir. Sinop’ta şehrin ileri gelenleriyleriyle görüşürken, müstakbel bir mukavemet için hazırlıklı olmaları hususunda uyarıcı sözler. İstiklal mücadlesinin ilk adımını Sinop’ta atan Mustafa Kemal Paşa, aynı gün akşamüzeri Sinop’tan ayrılır ve 19 Mayıs’ta Samsun’a ulaşır. Samsun’a ulaştığı 19 Mayıs’tan itibaren Mustafa Kemal Paşa’nın icraatlarından rahatsız olan İngilizler, onun İstanbul’a geri çağırılması için hükümet üzerinde baskı yapmaya başlar. Samsun’da kendisini güvende hissetmeyen Mustafa Kemal Paşa, 25 Mayıs’ta Havza’ya geçer ve çalışmalarına orada devam eder. 28 Mayıs’ta İzmir, Manisa ve Aydın’ın işgali haberini alan Mustafa Kemal Paşa, Havza Genelgesini yayınlar. İstanbul’a dönmesi yönünde baskılar artınca 12 Haziran 1919 tarihinde, uzun süreden beri tasarladıklarının hayata geçirebileceği bir yer olarak gördüğü Amasya’ya geçer. Amasyalılar tarafından coşkulu bir şekilde karşılanan Mustafa Kemal Paşa’nın talebi doğrultusunda 14 Haziran’da Amasya Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti kurulur, 20 Haziran’da büyük bir katılımla İzmir’in işgalini telin mitingi düzenlenir. Mustafa Kemal Paşa’nın davetine icabet eden Ali Fuat Paşa ve Rauf Bey 19 Haziran’da Amasya’ya gelir. Ali Fuat, Rauf Bey, Mustafa Kemal Paşa ve telgrafla olumlu görüş bildiren komutanların da onayları ile 21/22 Haziran 1919 tarihinde Amasya Tamimi ilan edilir. Böylece İstiklal Mücadelesi filen başlamış olur.

Upon the threat of British occupation of the Black Sea region, the government decided to send Mustafa Kemal Pasha as the 9th Army Inspector. Mustafa Kemal Pasha, who departed from Istanbul on May 16, 1919, he came to Sinop on 18 May 1919. In Sinop, when talking to the elders of the city, they should be prepared for a future strength. Mustafa Kemal Pasha, who took the first step of the struggle for independence in Sinop, he leaves Sinop on the same day and reaches Samsun on 19 May. After the arrival of Samsun on May 19, the British are uncomfortable with the actions of Mustafa Kemal Pasha, and he begins to put pressure on the government to be called back to Istanbul. Mustafa Kemal Pasha, who does not feel safe in Samsun, passes to Havza on 25 May and continues his work there. Mustafa Kemal Pasha, who received the news of the occupation of İzmir, Manisa and Aydın on May 28, published the Havza Circular. On the 12th of June 1919, when the pressures to return to Istanbul increased, it passed to Amasya, which he had long seen as a place where his designs could be realized. In line with the request of Mustafa Kemal Pasha, who was met with enthusiasm by Amasya, on June 14, Amasya Defense-of-Law National Association was established. On September 19, Ali Fuat Pasha and Rauf Bey came to Amasya. Ali Fuat, Rauf Bey, Mustafa Kemal Pasha and the telegraph with the approval of the commanders of the affirmative 21/22 June 1919 Amasya Tamimi is declared. Thus, the Independence Struggle started.