Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme etkinliklerini gerçekleştirme düzeyleri (Kırıkkale ili örneği)

Abstract

Bu çalışmada İlköğretim okullarında görevli fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin, alternatif ölçme ve değerlendirme etkinlikleri ile ilgili görüşlerinin farklı değişkenlere göre (cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan okul) değişimini ve bu etkinlikleri kullanmaları konusundaki yeterliliklerini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışma 2011-2012 eğitim-öğretim yılı 1. döneminde Kırıkkale il merkezine bağlı tüm İlköğretim okullarında görev yapan 90 Fen ve Teknoloji öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme etkinlikleri hakkında yeterlik algılarını, yeterliliklerini ve görüşlerini belirlemek amacıyla tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak nicel veriler araştırmacı tarafından geliştirilen beşli likert tipinde 28 sorudan oluşan anketten elde edilirken, nitel verilerse 5 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden elde edilmiştir. Araştırma verilerinin istatistiksel analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve içerik analizi kullanılmıştır. Farklılıkların test edilmesinde anlamlılık düzeyi a=,05 olarak kabul edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 16.0 programında çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçların bazıları şu şekildedir; Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin, "öğretmen", "fiziki çevre", "öğrenci" boyutlarında ilköğretim okullarında yürütülen alternatif ölçme ve değerlendirme etkinliklerinde karşılaşılan "öğrencilerin öğrenme-öğretme süreçlerine aktif katılımını sağladığı için kullanıyorum", "alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine uygun dereceli puanlama anahtarları oluşturmanın zor olduğunu düşündüğüm için kullanmıyorum", "alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri sadece ürünü değil, öğrenme sürecini de değerlendirdiği için kullanıyorum" maddelerinden kaynaklanan sorunlara katılım düzeylerinin en yüksek olduğu görülmüştür. Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme etkinliklerini kullanmaları konusundaki görüşlerinin cinsiyet, eğitim durumu değişkenlerine göre farklılık göstermediği, hizmet yıllarına göre ise farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin en çok tercih ettiği tekniklerin genelde klasik ölçme ve değerlendirme teknikleri olduğu; alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri arasında portfolyo (ürün seçki dosyası), proje, performans değerlendirme sıklıkla kullanıldığı, tanılayıcı dallanmış ağaç ve görüşme tekniklerini en az kullandıkları anlaşılmıştır. Öğretmenler alternatif ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin kullanımında en büyük problemin zaman yetersizliği ve sınıf mevcudunun fazlalığı olduğunu belirtmişlerdir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara dayanarak; okullarda sınıf mevcutlarının azaltılması, ders saatlerinde artırım yapılması, öğretmenlere alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleriyle ilgili konulardaki eksiklerini gidermek için iyi yapılandırılmış hizmet içi eğitim verilmesi, ilköğretim okullarında ölçme birimlerinin oluşturulması bu etkinliklerin kullanılmasında katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

This study aimed to find out whether primary school science and technology teachers' views on alternative measurement and evaluation activities revealed differences based on different variables (gender, seniority, the school they graduated from) and to determine their competency in using these activities. In line with this aim, the study was conducted with the participation of 90 Science and Technology teachers working in all primary schools located in Kırıkkale province during the first semester of the academic year 2011-2012. The study used survey model in order to determine science and technology teachers' self-efficacy beliefs, competencies, and views on alternative measurement and evaluation activities. Quantitative data were obtained from the questionnaire used as the data collection instrument developed by the researcher that included 28 questions of five-point Likert style. Qualitative data, on the other hand, were collected through semi-structured interview technique that included 5 questions. The statistical analysis of the research data included frequencies, percentages, arithmetic means, t-test, one-way analysis of variance, and content analysis. The significance level was set at 0.05 while testing the differences. The data collected were analyzed through SPSS 16.0. Some of the results obtained from the study are stated as follows: It was seen that Science and Technology teachers agreed mostly on the issues that were encountered during the alternative measurement and evaluation activities carried on the dimensions of "teacher", "physical environment, and "student" in primary schools, as raised by "I use them as they enable students to actively participate in learning-teaching process", "I do not use them as I think it is difficult to create rubrics appropriate for alternative measurement and evaluation techniques", "I use them as alternative measurement and evaluation techniques asses not only the product but also the learning process". It was also determined that Science and Technology teachers' views on the use of alternative measurement and evaluation techniques did not differ according to the variables of gender and educational status but differed according to years of experience. Moreover, it was noticed that the most common techniques preferred by the teachers included traditional measurement and evaluation techniques. Portfolios, projects, and performance evaluation were the ones often used among alternative measurement and evaluation techniques, while diagnostic branched tree and interview techniques were the ones least used. The teachers stated that the main problem in the use of alternative measurement and evaluation techniques were the lack of time and overcrowded classrooms. Based on the results of the study, it is believed that reducing class size, increasing class hours, providing a better in-service training to teachers to help them remedy the lack of knowledge on alternative measurement and evaluation techniques and establishing offices of measurement in primary schools will contribute to the use of these activities.