Türk Dil Kurumu Kütüphanesi a358/1 Numaralı Mecmû'a-i Fevâ'id, İlâhiyât ve Eş'âr (İnceleme-metin)

Abstract

Mecmualar, derleyen şahısların kendi zevklerine göre hazırladıkları not defteri diyebileceğimiz pek çok bilgi ihtiva eden eserlerdir. Manzum veya mensur olarak yazılabildikleri gibi nazım-nesir karışık olarak da hazırlanabilen bu eserler hem dönemin şiir zevkini yansıtması hem de fevaid bilgileri içermesi açısından mühim bir kaynaktır. Çalışmamız Türk Dil Kurumunun kütüphanesinde bulunan A358/1 numaralı Mecmû'a-i Fevâ'id ve İlâhiyât ve Eş'âr isimli eserdir. Eserde hutbe, Aziz Mahmut Hüdâyî hazretlerinin halifeleri, Miftâhü'l-Cennât'tan nakil, 53 babdan oluşan rüya tabirleri, İbrahim Edhem mesnevisi, ayet tefsiri, Gazneli Mahmut ve mürşidi Şeyh Şehabeddin ile alakalı bir hikâye, boya yapımı, Abdurrahîm-i Tirsî, Eşrefoğlu Rûmî ve Hamdi Efendi divanlarından bazı şiirler ve Aziz Mahmut Hüdâyî hazretlerinin dergâhına ait vakıf sözleşmesi bulunmaktadır. Bunun dışında toplam 37 adet şair ve bu şairlere ait 171 adet şiir bulunmaktadır. Derleyeni belli olmayan mecmuanın, içinde yer alan şairlerin kimliğinden hareketle 19. yüzyılda derlendiği söylenebilir. Anahtar Sözcükler: Mecmua, tasavvuf, rüya tabirleri, Aziz Mahmûd Hüdâyî

Mecmuas are the works comprising of a great deal of information presented by the people who compiled them. They can be written in verse or prose, and sometimes they can include writings with a mixture of verse and prose. These writings are important in the way that they reflect the era's taste of poems and include useful information. In this thesis, the works "Mecmû'a-i Fevâ'id İlahiyat ve Eş'ar", which are registered with the number A358/1 in the Turkish Language Society, will be focused on. These works feature khutbah, khalifas of Aziz Mahmut Hüdâyî, referrals from the Miftâhü'l-Cennât, dream interpretations which consist of 53 chapters, masnawi by İbrahim Edhem, exegesis of verses of the Qoran, a story about Mahmud Gaznevi and his mentor Şeyh Şehabeddin, instructions on painting, some poems by Abdurrahim Tirsî, Eşrefoğlu Rûmî and Hamdi Efendi and the deed of charity which belongs to dervish convent of Aziz Mahmut Hüdâyî. Besides this, there are 171 poems which belongs to 37 different poets. It is vague who prepared these mecmuas, however, looking at the poets whom are included in them, it is assumed the mecmuas belong to 19th century. Keywords: Mecmua, islamic sufism, dream interpretation, Aziz Mahmut Hüdâyî