Cafer Iyani'nin Nur-name'si

Abstract

ÖZETBu çalışmada Tezkireci Câfer Çelebi adıyla tanınan ?Iyânî? mahlasını kullanan Câfer Iyânî Bey (ö.1023)'in Kayseri Râşid Efendi Eski Eserler Kütüphanesi numara 1158'de kayıtlı olan Nûr-nâme adlı eseri incelenmiştir.Klâsik Türk edebiyatında oluşan büyük gelenek içerisinde edibin estetik bir kaygı taşıyarak veya taşımayarak oluşturduğu metni veya dünyaya karşı aldığı tavrıyla kendisini ortaya koyan bir sanatçı olarak, geçmişte ortaya koyduğu eseri eş zamanlı değerlendirilerek, eserin tertip şekli, kaynakları ve muhtevası irdelenerek, ortaya çıkanların anlamlandırılması sağlanmaya çalışılmıştır.Çalışmanın giriş bölümünde Iyânî'nin hayatına ve eserlerine değinildikten sonra eserin muhtevası, dil ve tertip özellikleri verilmiştir.Asıl bölümde eserin çevrilmiş hali verilip nüsha karşılaştırması yapılmıştır.Sonuç bölümünde ise eserin değeri ve önemi ortaya konmuştur.Anahtar Kelimeler: Cafer Iyânî Bey, Klâsik Türk edebiyatı, Nûr-ı Muhammedî, siyer, dinî-tasavvufî Türk edebiyatı, 17. Yy Türk edebiyatı.

ABSTRACTThis study examines the work Nûr-nâme which is registered in no 1158 at Kayseri Râşid Effendi Old Works Library by Câfer Iyânî Bey (ö.1023) who used the pseudonym ?Iyânî? and known as Biography Collector Câfer Çelebi.We have tried to make sense of those emerged by evaluating the historic work of the artist simultaneously as a scholar who presented himself with his text which he created with or without has aesthetic worries and his attitude towards the world and examining the way of arrangement of the work and the sources and contents within this great tradition which emerges in Classical Turkish literature.The introduction part of the study deals with the life and works of Iyânî and gives the contents, language and arrangement properties of his work.The body gives the translated version of the work and provides the comparison of the versions.And the result part exposes the value and importance of the work.Keywords: Cafer Iyânî Bey, Classical Turkish literature, Nûr-ı Muhammedî, prophetic biography, religious-sufistic Turkish literature, 17th c. Turkish literature