Vergi alacağının güvence altına alınması yöntemlerinden ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk müesseselerinin incelenmesi

Abstract

Kamu hizmetlerinin finansmanı kamu gelirleri ile sağlanılmaktadır. Kamu gelirleri içerisinde en büyük pay vergi gelirlerine aittir. Vergi gelirlerinin bu baskın yönü nedeniyle vergi hukuku diğer kamu gelirlerine uygulanacak hukuku da kapsayacak anlamda kullanılmaktadır. Bu bağlamda vergi dışındaki diğer kamu gelirlerine ilişkin uyuşmazlıkların çözümlendiği merciler de vergi mahkemesi olarak isimlendirilmektedir. Aynı doğrultuda olmak üzere kamu gelirlerinin cebren tahsili de vergi icra hukuku olarak adlandırılmaktadır. Vergilendirme süreci kamu hizmetlerinin finansmanı açısından gerekli olmakla birlikte daha önemli olan husus ortaya çıkan alacağın tahsilidir. Alacağın tahsilinin sağlanması için salt borçlunun vadesi gelen borcunu ödemesi beklenmemiş, alacağın zamanında tediyesini sağlamak amacıyla çeşitli güvence önlemleri ihdas edilmiştir. Söz konusu güvence önlemleri, geçici hukuki koruma tedbirlerinin vergi icra hukukundaki yansımalarıdır. Vergi icra hukukunun temel kaynağı AATUHK'dır. Bununla birlikte diğer bazı kanunlarda da vergi icra hukukuna ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Örneğin vergi alacağının güvence altına alınmasına ilişkin kimi önlemler VUK'ta hüküm altına alınmıştır. AATUHK'da alacağın güvence altına alınması yöntemleri teminat, ihtiyati haciz, ihtiyati tahakkuk ve diğer korunma hükümleri olmak üzere dört başlık altında düzenlenmiştir. Söz konusu güvence yöntemlerinden ihtiyati haciz, kural olarak gizli yürütülmesi ve süreyle sınırlı olmaksızın uygulanması nedeniyle, en etkili olanıdır. Dar anlamda vergi ve resimlere uygulanabilen ihtiyati tahakkuk ise; henüz tahakkuk etmemiş vergi ve resimlerin güvence altına alınması, netice itibariyle de ihtiyati haciz uygulanmasına imkan sağlaması açısından ayrıca önemi haizdir. Vergi icra hukukuna ilişkin güvence yöntemi olarak, ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkukun uygulanması esnasında çeşitli problemler ortaya çıkmaktadır. Söz konusu problemlerin esas nedeni; AATUHK'da yapılan değişikliklerin madde metnine işlenmemesi, ilgili kanunlarda salt atıf yapılmakla yetinilmesidir. Bunun yanında yanlış yorum neticesinde meydana gelen uygulamaların yerleşik hale gelmesi de sorunların ortaya çıkmasında etkili olmaktadır. Sorunun çözümü açısından; AATUHK'da yapılan değişikliklerin madde metnine işlenmesi, yanlış yorumlamadan kaynaklı olarak yerleşik hale gelen hatalı uygulamaların yerine tercih edilecek doğru uygulama yöntemlerinin ise ilan edilerek yaygınlaştırılması büyük önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: İhtiyati Haciz, İhtiyati Tahakkuk, Güvence Yöntemleri, Geçici Hukuki Koruma, Vergi İcra Hukuku.

Public utility financing is provided by public revenues. Tax revenue makes up the largest share of public revenues. By the reason of this dominant role of tax revenues, tax law is also used to mean that it includes the law applicable to other public revenues. In this context, the authorities where the disputes concerning public revenues excluding taxes are resolved are termed tax courts. In the same manner, forcible collection of public revenues is also named taxation law. The taxation process is necessary for the financing of public services, but the more important issue is the collection of receivables. It is not awaited that the principal debtor meets maturing liability in order to provide the collection of receivables, and different securing measures have been introduced in order to ensure that the receivable is paid on time. Aforesaid securing measures are the reflections of the temporary legal protection within the tax execution law. The main source of taxation law is the Law on the Procedure for the Collection of Public Receivables. However, some other laws also include regulations concerning taxation law. For example, certain measures for securing tax claims are ensured under the Tax Procedure Law. The methods of securing the public claims in accordance with the Law on the Procedure for the Collection of Public Receivables are arranged under four headings as "ancillary attachment, precautionary assessment, indemnity and other protection provisions". Ancillary attachment, which is one of the aforesaid methods of securing, is the most effective method due to confidential execution as a rule, and implementation without being limited to time. In the narrow sense, precautionary assessment that can be applied to taxes and dues; it is also important to secure taxes and dues, which are not yet recognized, and as a consequence, to provide the opportunity of the implementation of ancillary attachment. As a method of securing regarding taxation law, various problems arise during the implementation of ancillary attachment and precautionary assessment. The main reasons for the mentioned problems are; the fact that the amendments made in the Law on the Procedure for the Collection of Public Receivables are not included in the text of the article and only reference is made to the relevant laws. In addition to this, the fact that the implementation arising from incorrect comments becomes permanent also has an effect on the emergence of problems. In terms of solution of the problem, it is of great importance that the amendments made in the Law on the Procedure for the Collection of Public Receivables are written in the text of the article and that instead of erroneous implementations that have become permanent due to misinterpretation, the correct implementation methods to be preferred should be announced and become widespread. Key Words: Ancillary Attachment, Precautionary Assessment, Methods of Securing, Temporary Legal Protection, Taxation Law