Vergi uyuşmazlıklarının çözüm yolları ve etkinliği

Abstract

Devletlerin en önemli gelir kaynağı olan vergilerin bireylerden tahsilinde taraflar arasındaki çıkar çatışmaları nedeniyle uyuşmazlık çıkması kaçınılmaz bir durum olmaktadır. Türk vergi sisteminde, vergi uyuşmazlıklarının çözümü bakımından iki tür çözüm yolu öngörülmüştür. Bunlardan biri, uyuşmazlıkların idari aşamada çözümlenmesi; diğeri ise, uyuşmazlıkların yargısal yolla çözümlenmesidir. İdari aşamada çözüm yolları başlığı altında uzlaşma, hata düzeltme, cezada indirim, pişmanlık ve ıslah kurumları düzenlenmiştir. Uyuşmazlıkların yargı aşamasında çözümünde ise, ilk derece mahkemeleri olarak idari yargı kolunda yer alan vergi mahkemeleri görevli kılınmıştır. İdare ile mükellef arasındaki uyuşmazlıklarda tarafların hak kaybına uğramaması ancak çözüm yollarının etkin bir şekilde işletilmesi ile mümkündür. Çözüm yollarının etkin olup olmadığı tahsilatta etkinlik, mükellefin vergi ödeme maliyetinin düşmesi, idarenin vergi toplama maliyetinin düşmesi, vergi kaynaklarının ekonomiye aktarım ve hizmete dönüşüm sürecinin hızlanması, yargı yükünün azalması, vergi afları ölçütleri çerçevesinde incelenmiştir. İdari çözüm yolları etkinlik ölçütlerinin tümüne olumlu yönde katkı sağlamaktadır ancak; Türk vergi sisteminde idari çözüm yolları etkin olarak işletilmediğinden kendisinden beklenen faydayı göstermemektedir. Bu durum, uyuşmazlıkların yargısal yolla çözümünün daha fazla tercih edilmesine ve hem idarenin hem de mükelleflerin emek, zaman ve para kaybına uğramalarına yol açmaktadır.

While taxes, which are most important sources of incomes for States, are collacted due to conflicts of interest between the parties dispute inevitably becomes a State. Turkish tax system, tax in respect of the solution of disputes stipulated two types of solution. One of them is to be resolved at the administrative stage of the dispute; the other is the way judicial resolution of disputes. Administrative remedies reconciliation under the heading stage, the compromise, error correction, reduction of punishment , repentance and correctional institutions are regulated . The resolution of the disputes in the judicial stage, the first-instance tax courts located in the administrative courts in the judicial branch has been made official . Taxpayers in disputes between parties with the loss of rights will not, however, solutions are possible with the operation of the efficiently. The solution is efficient or not is measured with the fall of the taxpayer's tax compliance costs, the fall of the administration 's tax collection costs, the acceleration of the transformation of transport to the economy of tax resources and services processes, reduction of judicial burden and the tax amnesty. Administrative remedy activity contributes positively to all of the criteria, but the extent ; administrative remedies in the Turkish tax system itself does not operate as effectively demonstrate the expected benefit. This case, disputes to be more judgmental way solution, preference, and both the Administration and the taxpayers of labor, leading to the loss of time and money.