Kişilikle kariyer seçimi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Özel sektörde bir uygulama

Abstract

Kişilerin hayati kararlarından biri olan kariyer seçimi şüphesiz bireyin hayatının tümünü etkilemektedir. Yaşam tarzının belirlenmesinde önemli rol oynayan bu seçimde bireyin doğru ve isabetli bir karar vermesi gerekmektedir. Aksi takdirde birey yapacağı yanlış bir seçimden dolayı işinde mutsuz, verimsiz ve isteksiz olacaktır. Bu yüzden kariyer seçimi yapılırken kişiliğe en uygun olan seçilmelidir. Çünkü kişiliğe uygun kariyer seçimi, kişinin iş ve sosyal hayatında başarılı, tatminkâr olmasına ve mutlu bir yaşam sürdürmesine olanak verecektir.Bu çalışmanın amacı, beş faktör kişilik türleri ile kariyer seçimi arasında bir ilişki olup olmadığını tespit etmektir. Bunun yanında çalışanların kariyer tercihlerinin kişiliklerine göre farklılık arz edip etmediği çalışma kapsamında belirlenmektedir. Bu doğrultuda öncelikle 5 faktör kişilik türleri olan ?Dışadönüklük, Yumuşak Başlılık/Geçimlilik, Öz Denetim / Sorumluluk, Nevrotiklik/Duygusal İstikrar, Gelişime Açıklık? kavramları ve kariyer seçimi teorik olarak incelenmiş ve iki başlık altında toplanmıştır. Daha sonra 5 faktör kişilik özellikleri ile kariyer seçimleri arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla Kırıkkale de özel sektörde çalışan 386 işgören ile yüz yüze anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen anketin verileri SPSS 15.0 istatistik programı ile değerlendirilmiş ve hipotezleri test etmek için korelasyon analizleri yapılmıştır. Ayrıca faklılıkları test etmek içinde t testi analizleri ve anova testi uygulanmıştır. Ulaşılan istatistiksel veriler tablolar halinde sunulmuş ve beş faktör kişilik türleri ile kariyer seçimi arasında ilişki olduğu ortaya konulmuştur. Buna göre nevrotik kişilik özelliğine sahip olma ile teknik/fonksiyonelliğe önem verme arasında anlamlı ilişki görülmüştür. Ayrıca sorumlu kişilik özelliği ile girişimciliğe önem verme arasında anlamlı ilişki gözlemlenmiştir. Diğer taraftan gelişime açıklık ile güvenliğe, teknik/fonksiyonelliğe, bağımsızlığa ve girişimciliğe önem verme arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Bunların yanında dışadönük kişilik özelliği ile başta rekabet ve yönetimsel öncelikler olmak üzere, tüm kariyer boyutları arasında anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. Son olarak uyumluk ile herhangi bir kariyer seçimi boyutu arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir. Sonuçta, araştırma bulguları değerlendirilmiş ve önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Kişilik, 5 Faktör Kişilik Türleri, Kariyer, Kariyer Seçimi.

Career choice, which is one of the vital decisions of people, affects all life of an individual undoubtfully. Individual has to take a correct and accurate decision in this choice which plays an important role in determining life style. Otherwise individual would be unhappy, inefficient and reluctant in job because of wrong decision. So the best appropriate job for personality has to be chosen when making career choice. Because a suitable career choice makes possible to be successful and satisfied in job and social life and to sustain a happy life.Goal of this study is determining whether there is a relationship between five factor personality traits and career choice. Furthermore differences in career choice in terms of personality are determined. Under this framework the types of five factor personality which are ?extraversion, agreeableness, openness to experience, neuroticism, conscientiousness? and the subject of career choice investigated theoretically. After that face to face surveys conducted with 386 employees to determine the relationships between 5 factor personality traits and career choice in Kırıkkale. Obtained data were evaluated by statistical program called SPSS 15.0 and correlation analysis, t-test, ANOVA tests are used to test hypotheses. Statistical information is depicted in tables and the relationship between personality and career choice is pointed out. As a result meaningful relationship between the neurotic personality trait and giving importance to technical speciality is found. Moreover a meaningfull relationship is found between conscientiousness and giving importance to entrepreneurship. Furthermore significant relationships are determined between personality trait of ?openness to experience? and giving priority to security, technical speciality, independency and entrepreneurship. Besides relationships between extraversion and all career dimensions are found especially for competition and managerial priorities. At last there are not found any relationship between agreeableness and any career choice dimensions. Eventually research findings are evaluated and some suggestions are made.Key Words: Personality, 5 Factor Personality Types, Career, Career Choice.