Katılım bankacılığı ve Türkiye'deki finansal yapı

Abstract

Dini hassasiyeti yüksek insanların finans sisteminden uzak kalmaları nedeniyle bu kişilerin birikimleri atıl kalmıştır. Bu tasarrufların ekonomiye kazandırılması için faizsiz bankalar kurulmuştur. Dolayısıyla Faizsiz bankalar ticari bankalara alternatif değil tamamlayıcı rol üstlenmektedir.Faizsiz bankacılık ilk olarak 1963-1967 yılları arasında Mısır'da başlamıştır. 1971 yılında ilk faizsiz banka kurulmuştur.Türkiye'de faizsiz bankacılık kurulmasına ilişkin yasa 1983 yılında çıkmış ve ilk faizsiz banka özel finans kurumu adıyla 1985 yılında kurulmuştur.1999 yılında Katılım Bankaları'yla ilgili ilk düzenlemeler yapılarak Bankacılık Kanunu kapsamına alınmıştır. 2005 yılındaki düzenleme ile de isimleri Özel Finans Kurumu iken Katılım Bankası olarak değiştirilmiştir. Güvence Fonu da Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilmiştir.Katılım Bankalarının amaçları şöyledir, Dengeli Bir Finans Sistemi Kurmak: Sosyo- Ekonomik Hedeflere Ulaşmasını Kolaylaştırma Bankacılık Alanındaki Konumunu İlerletmek:Yeni Hizmetler Geliştirmek Toplumsal Hizmet ve DayanışmaKurulma nedenleri ise dini, sosyal ve ekonomik nedenlerdir.Katılım Bankalarının çalışma yöntemleri fon toplama ve kullandırma yöntemleridir. Fon toplama yöntemleri, özel cari hesaplar ve katılma hesaplarıdır. Fon kullandırma yöntemleri ise üretim desteği, kar zarar ortaklığı, leasing, faktoring, mal karşılığı vesaik alım satımıdır. Katılım Bankalarının 2006 yılı mali durumuna baktığımızda topladıkları fonların 11,237,284 TL, kullandırılan fonlarının 10,492,453 TL, aktif toplamının 13,729,720 TL, özkaynak toplamının 1,559,717 TL, net karının 391,041 TL , şube sayısının ise 355 olduğu görülmektedir. Bu değerler 2000'li yılların başlarına göre oldukça artış göstermiştir. Bu da fonların reel ekonomiye kazandırılması açısından oldukça önemlidir.Katılım Bankalarının çalışma prensiplerinden biri küçük mevduatları ekonomiye kazandırmaktır. Fon ihtiyacı olan insanlara fon sağladıkları için sermayenin tabana yayılmasına katkıda bulunurlar.Önceleri Katılım Bankaları daha çok küçük ve orta büyüklükteki işletmelere fon sağlamaktaydılar. Dolaysıyla gerekli şartları bünyelerinde taşımalarına rağmen borsadaki faaliyetleri açısından istenilen hedefe ulaşamamışlardı.Şuan da ise Türkiye Finans Katılım Bankası, Bizim Menkul Değerler aracı kurumu vasıtasıyla Dow Jones İslami Endeks Fonu ile sermaye piyasası işlemlerini yapabilmektedir.

The savings of the people who have high religious sensitivity, that kept them out of the financial system, have been stagnant for years. To bring in those savings, interest-free banks were incorporated. Therefore, interest-free banks are playing a supplementary role but not as an alternative to the commercial banks.Interest-free banking was first established in Egypt between the years 1963 and 1967. The first interest-free bank was incorporated in 1971.The law relating to interest-free banking was realized in 1983 in Turkey and the first interest-free bank was incorporated, named as ?Private Finance House?, in 1985.In 1999, preliminary arrangements about ?Interest-Free Banks? were put into force and thus it was brought into the scope of ?Banking Law?.With the adjustment in 2005, the title was changed into ?Sharing Banks? from ?Private Finance Houses?. The insurance fund was handed over to ?TMSF?.The purposes of ?Islamic Banks? are; to establish a balanced financial system, to facilitate access to social and economic objectives, to improve their position in the banking sector, to develope new services and to improve social services and solidarity .The reasons of their founding are predominantly religious, social and economic factors.Working methodology of islamic banks are to deposit savings and to render them as credit loans . Basic fund collecting methods are current accounts and particiation accounts.Fund usage methods are support for proction, profit and loss partnership, leasing, factoring, purchase and sale of documents on goods.When we look at the financial status of islamic banks in 2006, it is seen that the sum of funds collected is 11,237,284 YTL, the sum of funds used is 10,492,453 ,the total assets is 1,559,717 YTL and the net profit is 391,041 YTL. The number of local branches are 355.These values indicated above have shown a considerable increase compared to the early 2000?s and this is fairly important for the contribution of the funds to the real economy.One of the working principles of islamic banks is to bring in the micro level saving deposits.Since they provide funds to the people who need it, they contribute to the dispersion of the capital to the public at large.Previously, islamic banks have provided funds to small and average size enterprises. Therefore, eventhough they have the necessary features inherently, they couldn?t achive their goals in stock markets. At present, ?Türkiye Finans Katılım Bankası?, can make capital markets transactions through ?Bizim Menkul Değerler? broker house in Dow Jones Islamic Index Funds.