Türkiye'nin bilgi ekonomisinin uluslararası bilgi ekonomisi endekslerine göre karşılaştırmalı analizi

Abstract

Temel amacı, Türkiye'de 2008-2014 yılları arasında bilgi ekonomisi alanında yaşanan gelişmeleri incelemek olan bu tezin ilk bölümünde, bilgi ekonomilerinin kavramsal çerçevesi tanımlanarak, bilgi ekonomilerinin doğuşunda etkili olan iktisadi yapılardaki değişim ve dönüşümler anlatılmıştır. Tezin ikinci bölümünde, sanayi merkezli ekonomilerden bilgi merkezli ekonomilere dönüşüm süreçleri açıklanmış ve bilgi ekonomilerini ölçümleyen temel endeks ve uluslararası göstergeler tanımlanmıştır. Tezin üçüncü ve son bölümünde ise Türkiye'deki bilgi ekonomisi alt yapısında yaşanan gelişmeleri gösteren ulusal ve uluslararası veriler toplanarak analiz edilmiş, ulaşılan bulgular yorumlanarak bilimsel yönden geçerli sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır. Tezin sonucunda, Türkiye'nin bilgi ekonomisi alanında 2008 yılına kadar pozitif yönde gelişmeler yaşandığı, ancak küresel krizin de etkisiyle 2009 yılında ülkemizin bilgi ekonomisi alt bileşenlerinde ve temel ekonomik göstergelerinde geriye doğru gidişlerin başladığı görülmüştür. 2010 yılından itibaren 2012 yılının sonuna kadar geçen dönemde, ülkemizdeki bilgi ekonomisinin gelişimi yönünden yeniden önemli ilerlemeler kaydedilmeye başlansa da, 2013 ve 2014 yıllarında uluslararası bilgi ekonomisi endekslerinde Türkiye'nin notu ve sıralamadaki yerinin aşağıya doğru gerilediği görülmüştür. Son olarak belirtilmelidir ki, Türkiye'de bilgi ekonomisine geçiş sürecinde tam anlamıyla başarılı olmak için, özellikle yüksek düzeyde sermaye ve yatırımlar gerektiren iletişim, bilişim ve bilgisayar teknolojileri alanlarında Ar-Ge yatırımların arttırılması ve bu sektörlerde girişimcilere kamu bütçesinden sağlanacak tüm desteklerin, ulusal ekonomik konjonktüre göre değil küresel ekonomik konjonktüre göre belirlenmesi gerekmektedir.

The changes and transformations in economic structures which are effective in the emergence of knowledge economies have been described by defining the conceptual framework of knowledge economies in the first chapter of this research the main purpose of which is to examine the developments in the field of knowledge economy arose between 2008 and 2014 in Turkey. The transformation process from industry-based economies into knowledge-based economies has been explained and basic indices and international indicators which measure knowledge economy have been identified in the second chapter of the study. In the third and final part of the research; the national and international data which indicate the developments in infrastructure of the knowledge economy of Turkey have been collected and analyzed and the findings have been interpreted in order to obtain scientifically valid results. As a result of the research; there were positive developments in the field of Turkey's knowledge economy until 2008, but the year 2009 was the start of backward flow of lower components and basic economic indicators of our country's knowledge economy partly depending on global crisis. Although there had been significant improvements of our country's knowledge economy since 2010 until the end of 2012, the grade and the sequence of Turkey in international knowledge economy indexes have been shown to decline downward in 2013 and 2014. Finally, it must be noted that R&D investments should be increased especially in the fields of communication, informatics and computer technologies which require high amount of capital and investments and all public funds for entrepreneurs in these sectors should be determined according to global economic outlook, but not national economic conjuncture for fully success of Turkey in its transition process of knowledge economy.