2000 sonrası Türkiye'nin reel dış ticaretinin analizi

Abstract

1930'lu yıllarda yaşanan ekonomik bunalımın ardından ülkeler kendiiçlerine kapanmayı, bireysel davranarak büyük bunalımın getirdiği sorunlarayönelmeyi tercih etmişlerdir. Ülkeler, kendi sanayilerini korumak ve dış ödemelerdengesi problemlerini çözmek için gümrük tarifelerini yükseltme yolunagitmişlerdir. Dış ticarette rekabetin mal kalitesini artıracağı, fiyatları düşüreceği,böylece dış ticaretin hacminin artacağı düşüncesi ile dış ticaretinserbestleşmesinin önündeki engel olan gümrük tarifelerinin düşürülmesi, tarifedışı engellerin kaldırılması, karşılaşılabilecek diğer engellerin ve farklımuamelelerin ortadan kaldırılması amacıyla kurulan GATT ile uluslararası ticaretsistemi ilk kez oluşturulmuştur.1996 öncesinde ve 1996'da, GB'nin imzalanmasından sonra önemli orandaticari liberalizasyon gerçekleştiren Türkiye'nin Avrupa Birliği ile dış ticaretrakamları yüksek seviyelere ulaşmıştır. Küreselleşen ticari koşullarda GümrükBirliği Türkiye için bir başlangıç olmuştur.Diğer taraftan, dış ticaret hacmimizdeki artış ülkeye farklı bir prestijsağlamakla birlikte dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak cari açık tehlikesi ortayaçıkmaya başlamıştır.Cumhuriyet dönemlerinde tarımla başladığımız ihracat girdilerigünümüzde sanayi ürünleriyle devam etmektedir. Bu da dış ticaret yapımızınsektörel olarak da değişikliğe uğradığını göstermektedir.Bu çalışmada Türkiye'nin 2000-2011 yılları arasındaki reel dış ticaretanalizi ekonomik göstergeler yardımıyla, sektörel, ülkesel ve yapısal açıdanortaya konmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: İthalat, İhracat, Reel Dış Ticaret, Uluslararası Ticaret, DışTicaret Teorileri.

After the great economic depression during 1930s, countries started toclose inward and have preferred to deal individually with the problems posed bybig crisis. In order to protect their own industries and to solve their balance ofpayments problems, countries have begun to raise tariffs. The first internationaltrading system was created by GATT. Based on the idea that the competition inforeign trade would increase the quality of goods, decrease prices and thereforewould increase the volume of foreign trade, GATT's main goals are toreduce tariffs, to eliminate non-tariff barriers, and to remove the differences intreatment, which are considered as the difficulties in achieving a liberal foreigntrade.Turkey has achieved significant trade liberalization prior to 1996, and afterjoining Customs Union in 1996. Turkey has reached high levels in foreign tradefigures with signing of Customs Union with the European Union. Customs Unionhas been a starter for Turkey under the globalized commercial conditions.On the other hand, although the increase in the volume of our foreign tradehas provided the country with some reputation; the trade deficit and hence thedanger of the current account deficit have started to emerge.The export revenues that we started with agriculture products at thebeginning of the Republic, continue with the industry products today. And thisshows that the structure of our foreign trade has also changed in terms of theinvolved sectors.In this context, Turkey has entered into more affiliated commercialrelations with the world. In this study, an analysis of foreign trade of Turkey inbetween 2000-2011 is presented with the help of economic indicators.Key Words: Exports, imports, foreign trade, international trade, foreigntrade theories.