Esnaf ve işadamlarında iş ahlakı ve kurumsal değerler 'Kırıkkale örneği'

Abstract

ÖZET İş ahlakı şirkete, personele, hissedarlara ve sosyal çevreye yönelik işletme imajı' ile paralellik gösteren genel kabul görmüş görev, davranış, sorumluluk ve ilişkilerin bütünüdür. İş hayatında ahlaki sorunlar; çıkar çatışmasından kaynaklanan ticaret skandalları, hileli ürünler, nüfuz kullanmak, aldatıcı reklamlar, para aklama, rüşvet, vergi kaçakçılığı, dolandırıcılık, sahtekarlık ve hırsızlık şeklinde söz konusu olmaktadır. İş ahlakı, ahlaki davranış ile ekonomik gelişme arasındaki ilişkinin farkına varılması ile günden güne önem kazanmaktadır. İş yapmanın ana unsurlarından biri olan iş ahlakı, günümüzde daha çok bir erdem olarak algılanmaktadır. Bir toplum için hukuk nasıl vazgeçilmez bir olgu ise iş ahlakı da iş hayatı için vazgeçilmez bir olgudur. Yazılı hukuk kuralları, toplumun yazılı olmayan örf, adet; gelenek ve ahlak kurallarına göre belirlenir. Ahlak bozulmuşsa, hukukda bozulacak, çalışmayacak, çalıştırılmayacak veya ağır aksak çalışacaktır. Kurumsal değerleri uygulama sürecinin önemli bir parçası da sonuçların kontrolü ve değerlendirmesidir. İşletmenin başarılı olup olmadığı bir takım kriterler oluşturularak ölçülebilir. Hem gerçekleştirilen faaliyetlerin sonuçları hem de kurumsal değerler ayrı ayrı gözden geçirilmelidir. Fert-firma ilişkisi ile İlgili son yıllarda yapılan araştırmalar, optimal verime ulaşmanın, her iki tarafın iş ahlakı olgusuna bakışıyla yakından ilgili olduğunu göstermektedir. Aynı araştırmalar başarılı sanayileşmiş ülkelerin iş ahlakı kavramını kalkınmada bir araç olarak benimsediklerini ortaya koymaktadır. Japonya, ABD, Fransa ve Almanya gibi gelişmiş ülkelerde ekonomik büyüme, serbest pazar ekonomisi ve küreselleşme ile birlikte iş ahlakı olgusu gündeme gelmiştir. Genel olarak bakıldığında iş ahlakı olgusu 1960'h yıllardan itibaren ele alınmaya başlamış ve bu süreç içerisinde işletmelerin otoriter yönetimden, demokratik ve merkezkaç yönetime doğru bir yönelim gösterdiği gözlenmiştir. İş ahlakı ve kurumsal değerler konusu bu tezde de anket çalışması yapılarak desteklenmiştir.

ABSTRACT Business ethics is all of the generally accepted duties, behaviors, responsibilities and relations regarding to a company, its personnel, shareholders and social environment. As such, it is closely related to the corporation's image. Ethical problems in business life include tricky products, deceiving advertisements, money laundering, bribery, tax evasion, swindle, business scandals arising from opportunism, forgery and theft. The importance of business ethics increases everyday with the realization of the relationship between ethical behavior and commercial development. Business ethics, one of the main elements of business, is generally perceived as a virtue. Business ethics is as an indispensable fact for business life as law is indispensable for a society. Written laws are influenced to a great extent by custom, tradition and ethics. If ethics is corrupted, law too will be corrupted, which will be followed by the partial or complete breakdown of law and order. An important part of institutional values process is controlling and evaluation of all business transactions. The success of a firm can be determined according to some pre-determined criteria. Both business transactions and institutional values should be evaluated. Recent research on firm-person relationships shows that reaching the level of optimal productivity is closely related to how each side of the relationship perceived the phenomenon of business ethics. Researches in this field demonstrate that developed countries adopted the concept of business ethics as a means to realize development. In such developed countries as Japan, USA, France and Germany, the phenomenon of business ethics has given more attention alongside with economic development, free market economy and globalization. The subject of business ethics has been researched widely since the 1960s. It has been observed that corporations has demonstrated a tendency from authoritarian to democratic and decentralized management. Subject of business ethics and institutional values supported by public survey. IT