Üniversite öğrencilerinin ölüm kaygısı ile algılanan stres düzeyi arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolü

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı ölüm kaygısı ve algılanan stres arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolünü incelemektir. Bu temel amacın yanında cinsiyet, yaş ve aile aylık geliri demografik değişkenleri ile algılanan stres arasındaki ilişkiler de incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini Necmettin Erbakan Üniversitesi'nin çeşitli fakültelerinde öğrenim gören toplamda 402 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Algılanan Stres Ölçeği, Türkçe Ölüm Kaygısı Ölçeği ve Bilinçli Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 25.0 paket programı ile analiz edilmiş olup Pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı, bootstrapping yöntemi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, ölüm kaygısının tüm alt boyutlarının; algılanan stres ile pozitif yönde ilişkili olduğunu, bilinçli farkındalık ile negatif yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, bilinçli farkındalık ile algılanan stresin de negatif yönde ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan aracılık analizi sonuçlarına göre ölüm kaygısının tüm alt boyutları ile algılanan stres arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın kısmı aracı rolü bulunmaktadır. Cinsiyet, yaş ve aile aylık geliri demografik değişkenlerinin algılanan stresi yordamasına ilişkin çoklu regresyon analizi sonucuna göre cinsiyet ve aile aylık geliri değişkenlerinin algılanan stresi yordadığı ancak yaş değişkeninin ise algılanan stresi yordamadığı bulunmuştur.

The aim of the present study was to examine the mediating role of mindfulness in the relationship between death anxiety and perceived stress. Besides, the roles of gender, age and family monthly income demographic variables level in predicting perceived stress was also explored. The sample was consist of 402 university students studying at various faculties of Necmettin Erbakan University. Data was gathered by using a personal information form and Perceived Stress Scale, Turkish Death Anxiety Scale and Mindfulness Scale. The data were analyzed with SPSS 25.0 package program and Pearson product-moment correlation coefficient, bootstrapping method and multiple linear regression analysis were used. The findings obtained indicate that all the sub-dimensions of death anxiety; have shown a positive correlation with perceived stress. It has shown a negative correlation with mindfulness. In addition, there is a negative correlation between mindfulness and perceived stress. According to the results of the mediation analysis, mindfulness has a partial mediating role in the relationship between all sub-dimensions of death anxiety and perceived stress. According to the results of multiple regression analysis of gender, age and family monthly income demographic variables predicted stress, gender and family monthly income variables predicted perceived stress, but age variable did not predict perceived stress.