Bütünleşme, milliyetçilik ve Avrupa'da ulus-üstü yapılanma

Abstract

Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'da gelişip AB ile somutlaşan ulus-üstü bütünleşme sürecinin, milliyetçilik ideolojisi ve uluslaştırma araçlarıyla gerçekleştirilen ulusal bütünleşme süreçlerine kıyasla farklılıkları ve benzerlikleri konu edilmektedir. Bu kapsamda ulusal bütünleşme süreçlerinin sonucu olan bir sosyo-politik örgütlenme modeli ulus-devletlerin milliyetçilik ideolojisi aracılığıyla inşa ettiği uluslar ile buna dayalı ulusal egemenlik ve kimlik anlayışlarından farklı, yeni bir kimlik ve egemenlik anlayışının Avrupa'daki ulus-üstü bütünleşme süreciyle yaratılıp yaratılamadığı sorunsallaştırılmaktadır. Bu konu çerçevesinde çalışmanın üç özel amacı bulunmaktadır: Bunlardan birincisi, bütünleşmeyi ulusal ve uluslararası düzeylerde sosyo-politik ve sosyo-ekonomik bağlamda analiz etmeye katkı sunacak tanımları, nedenleri, boyutları, etki ettiği dönüşümleri, işleyişleri, göstergeleri kavramsal-kuramsal bir çerçeve doğrultusunda anlatmaktır. İkincisi, değişen siyasal, toplumsal ile ekonomik gelişmeler çerçevesinde ulusal ve ulus-üstü bütünleşme arayışlarını, temel ideolojileri, yöntemleri, hedefleri, sonuçları ve sorunları çerçevesinde mukayese etmeye olanak tanıyacak şekilde izah etmektir. Üçüncüsü, ortaya koyulan kavramsal-kuramsal bilgiler ışığında AB ekseninde Avrupa bütünleşme sürecinin bugüne kadar kaydettiği aşamayı, hedefleri, kimlik, egemenlik boyutları, sonuçları ve aktüel sorunları çerçevesinde yorumlayıp değerlendirmektir. Çalışmada, Avrupa deneyimi ekseninde ulus-üstü bütünleşme süreçlerinin, ulusal egemenlik ve kimlik algılarını dönüştürmekte olduğu, ancak ulus-devletlerin temel ideolojisi olan milliyetçiliği aşıp mevcut egemenlik ve kimlik anlayışlarının gücünü kıramadıkça, AB'nin uluslar üzerinde kısıtlı değişim yaratıyor olduğu anlatılacaktır. Başka bir deyişle, çalışmada Avrupa bütünleşme süreci boyunca milliyetçi anlayışlar etkisini, gücünü ve belirleyiciliğini devam ettirdiği müddetçe, AB'nin bundan farklı bir siyasal model sunamayacağı iddia edilmektedir.

This study focuses on the differences and similarities between the supranational integration of post-WWII Europe, which materalialized as the European Union, and the national integration processes attained through the ideology and instruments of nationalism. Accordingly, it delves into the question of whether or not the supranational integration process in Europe has managed to establish a new conception of identity and sovereignty that differs from the traditional nation-buildings stories based on nationalism-led socio-political organizational model and the resulting nationalist ideology. By choosing this topic, this disseration aims to (i) focus under a conceptional-theoretical framework on the defitinions, reasons, dimensions, affected transformations, processes and indicators which will contribute to analysis of national- and international-level integration in the socio-political and socio-economic context, (ii) bring separate explanations for national and international integration efforts in the framework of changing political, social and economic developments so as to help compate basic ideologies, goals, results and challenges, and (iii) interpet and analyze the progress made hitherto in the European integration process through the European Union in light of the conceptional-theoretical background studies and of this process' goals, identity and sovereignty aspects, results and recent challenges. Drawing from the European experience, this dissertation will argue that, while supranational integration procesees transform how national sovereignty and identity are perceived, the European Union will make a limited impact on nations so long as it fails to overcome nationalism, the lynchpin ideology of nation-states, and to break the power held by current perceptions of sovereignty and identity. In other words, the study puts forward that, as long as nationalism persists it its impact, power and determining force over the European integration process, the European Union may not offer a different political model from the current nationalist framework.