Muhibbî Dîvânı sözlüğü (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)

Abstract

Coşkun AK tarafından hazırlanan 1987 yılında Kültür Bakanlığı Yayınlarından çıkan Muhibbî Dîvânı adlı eser esas alınarak hazırlanan bu çalışma, Muhibbî Dîvânı'nda yer alan yaklaşık 211.700 verinin ayıklanıp düzenlenmesiyle oluşturulmuştur. Bu çalışma, Muhibbî Dîvânı'nın hem bağlamlı dizinini hem de işlevsel sözlüğünü ortaya koymaktadır. Ayıklama ve düzenleme çalışması neticesinde tespit edilen yaklaşık 14.480 sözlük maddesinin yanında köşeli parantez içerisinde kullanım sıklığı ve maddelerin altında parantez içerisinde varsa ek almış hâlleri de kullanım sıklığı ile birlikte verilmiştir. Bununla birlikte ilgili madde ile irtibatlı atasözleri, deyimler, kelime grupları ve kalıplaşmış sözler tespit edilerek bakınız (bk.) kısaltmasıyla birlikte italik dizilerek gerekli göndermeler yapılmıştır. Ayrıca bütün beyitler tek tek değerlendirilerek her bağlama göre değişen anlamlar belirlenmiş ve kelimeler buna göre anlamlandırılmıştır. Bütün bu anlamlandırmalarda kaynak eserler referans olarak gösterilmiştir. Bu tezle, Muhibbî Dîvânı'ndaki atasözleri, deyimler, kelime grupları, kalıplaşmış sözler tespit edilerek Muhibbî'nin şiir dilini oluşturan unsurlar tespit edilmiştir. Kânûnî Sultan Süleyman'ın padişahlık vasfı ve bunun şiirine ne ölçüde yansıdığı tespit edilmiş ve şair sultanlar arasında en hacimli dîvâna sahip Muhibbî'nin söz varlığına ulaşılmıştır. Muhibbî şiirindeki kelimeleri kullanımlarına göre anlamlandırma esasına bağlı olarak oluşturulan bu çalışma ile Kânûnî Sultan Süleyman'ın şiirine nüfuz edilecektir. Anahtar Kelimeler: Muhibbî Dîvânı, İşlevsel Sözlük, Bağlamlı Dizin

This work, which was prepared by Coşkun AK and published by the Ministry of Culture Publications in 1987 on the basis of the work called Muhibbî Dîvânı, is a glossary form created by extracting and editing approximately 211,700 data contained in the Muhibbî's Dîvân. This glossary reveals both the contextual index of the Divinity of Mohammad and the functional vernacular. Approximately 14,480 items identified in the result of sorting and editing are given frequency brackets in square brackets and items in parentheses in brackets, together with frequency counts. However, it has been arranged in italics with the abbreviation of referring to proverbs, idioms, word items / groups / phrases and stereotyped words related to the related article (see). Moreover, all witnesses were assessed one by one, and if there were any meaning according to each context, the words were determined and the words were interpreted accordingly. In all these meanings, references are given as references. In this thesis, the proverbs, idioms, word groups, stereotyped words in Muhibbî Dîvânı were determined and the elements forming the poem language of Muhibbî were determined. It has been determined to what extent Kânûnî Sultan Süleyman of Dîvân can reflect on the sultan's character and poetry, and he has reached the vocabulary of Muhibbî, who has the most voluminous Dîvân's among poet sultans. This work, which is based on the principle of making meaning according to the usage of the words of Muhibbi poerty, will be penetrated into the poem of Kânûnî Sultan Süleyman. Keywords: Muhibbî's Dîvân, Functional Glossary, Concordance