Ceza Muhakemesi Hukukumuzda ispatın mahiyeti

Abstract

Ceza muhakemesi bir suçun işlenip işlenmediği yönünde şüphe ile başlar. Şüphenin giderilebilmesi için bir suçun işlendiğinin veya işlenmediğinin ispat edilmesi gerekir. Ceza muhakemesinde ispatın kendine mahsus vasıfları onu diğer ispat türlerinden ayırmaktadır. Zira suç teşkil eden fiil, canlı bir hayat kesitidir. Delillerinin önceden hazırlanması mümkün değildir. Bu nedenle ceza muhakemesinde maddi gerçeğin araştırılması ve hükmün hakimin vicdani kanaatine dayanması gerekir. Ancak vicdani ispat keyfi ve hissi ispat olarak kabul edilemez. Vicdani ispat, temel hak ve hürriyetleri koruma altına alan, sanığa adil bir yargılanmanın güvencelerini sağlayan kurallara riayet edilerek gerçekleştirilebilir. İspatı sağlayan vasıtalar delillerdir. Ancak ceza muhakemesinde deliller arasında bir hiyerarşi kabul edilemez. Keza, suçların sübutu için öngörülmüş bir delil nisabı da söz konusu değildir. Bu nedenle ceza muhakemesinde her şeyin her şeyle ispatı mümkündür. Buna karşılık, hükme esas alınacak delilin duruşmaya getirilip tartışılması zorunludur. Bu tartışma imkanı (kolektiflik) sağlanmadan bir delil hükme esas alınamaz. Delillerin kolektifliği hem İmparatorluk Yargıtayının hem de Cumhuriyet Yargıtayının istikrarlı uygulamalarında vücut bulmuş bir kuraldır. Bir delil olayı aydınlatmaya ne kadar elverişli olursa olsun hukuka uygun bir şekilde elde edilmediği müddetçe muhakemede kullanılamaz. Hukuka aykırı delil kullanma yasağı Anayasa emridir. Bu kuralın hukukumuzda herhangi bir istisnasına yer verilmemiştir. Bu sebeple doktrindeki genel kanaat Türk hukukunda mutlak değerlendirme yasağının geçerli olduğu yönündedir. Hakim delilleri serbestçe değerlendirip hükmünü verirken bu değerlendirmesinin hukuki gerekçelerini göstermelidir. Bu çalışmada ceza muhakemesinde başvurulan ispat vasıtaları, bu vasıtaların delil değeri, delillerin ortaya konulması, tartışılması, hukuka aykırı deliller ve delil değerlendirme metotları incelenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Maddi Gerçek, İspat, Delil, Vicdani Delil, In Dubio Pro Reo

Criminal procedure commences with the suspect in relation to whether the crime is committed or not. In order to eliminate the suspect, it should be proved that whether the crime is committed or not. The characteristics of judiciary proof in the criminal procedure law distinguishe it from other types of proof. Since the action which constitutes the crime is a live life section. It is not possible to preprare the evidence in advance. Therefore, in criminal procedure, investigation on the material facts and the judgment should be based on the conscience discretion of the judge. However, conscience proof cannot be considered as arbitrary and sensual proof. Conscience proof can be realized by complying with the rules which protects the fundemental rights and liberties of the defendant and provides security for fair trial of the defendant. The means which ensures the proof are the evidence. However, in the criminal procedure law hiyerarchy cannot be accepted among the evidence. In addition, there is no quorum in relation to the evidence that prove the crime. Therefore, under criminal procedure law, it is possible to proof everything with everyhing. In any case, the evidence which will be the ground for the judgement must be brought to the hearing for discussion. Without the opportunity of the discussion (collectiveness), the evidence cannot be used as the ground of the judgement. Collectiveness of evidence is a consistent practice of both Supreme Court of the Empire and the Republic. An evidence cannot be used even it is capable of lightening the incident in case the evidence was not obtained legally. The prohibition of using the illegal evidence is a mandate of the Constitution. There is no exemption of this rules under Turkish law. Therefore, under the doctrine the general opinion is that absolute assesment is prohibited under Turkish law. The judge should indicate the legal grounds of his assesment while evaluating the evidence and proceeding to the decision. In this study, we try to examine the instruments of proof, the evidence value of these instruments, discussion on and submission of the evidence, illegal evidences and the evidence evaluation methods. Keywords: Material fact, proof, evidence, conscientious evidence, In Dubio Pro Reo