Yaran kültüründe oyun ve eğlencenin yeri ve katılımcıların özellikleri ile boş zaman ve spora ilişkin görüşleri (Çankırı ili örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacını "Çankırı Yaran kültüründe oyun ve eğlencenin yeri ve katılımcıların özellikleri ile boş zaman ve spora ilişkin görüşleri"nin incelenmesi oluşturmaktadır. Ahilik ve yaran geleneğini yaşatmaya çalışan Çankırı yaran kültüründe eğlence oyun ve sporun yerini araştırarak yaran kültürünün ne kadar kapsamlı bir şekilde var olduğunu ve bu kültürü yaşatan insanların toplum içerisinde sigara ve alkol gibi alışkanlıklardan uzak durarak boş zamanlarını değerlendirirken kişisel gelişimlerine katkıda bulunan ortamda bulunarak topluma örnek birer insan olduğunu açıklayan bir çalışmadır. Araştırmanın örneklem grubunu Çankırı il merkezinde bulunan yaran ocaklarında görev alan yaran ağaları ve yarana katılan misafirler oluşturmuştur. Belirlenen hipotezlerin ölçülmesinde araştırmacı tarafından geliştirilen ölçme araçları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, araştırmanın amaçları doğrultusunda analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler, kodlanarak bilgisayara yüklenmiş ve SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 20 istatistik programı kullanılarak çözümlenmiştir. Verilerin yorumlanmasında yüzde (%), frekans (f) değerleri kullanılmıştır. Yaran ocağına katılan ağaların ocakta oynanan orta oyunlardan en sevdikleri ve seyirciyi en çok eğlendiren oyunun topuk dövme ve ankette sorulmayan fakat yaran ocağında oynanan diğer oyunları da sevdikleri görülmüştür. Yaran ocağına katılan ağaların mahalli oyunlardan en çok sevdikleri oyunun Çarşıdan üç mum aldım, Kahve Yemenden gelir ve Kömür gözlüm olduğu görülmüştür. Yaran ocağına katılan misafirlerin ocakta oynanan orta oyunlardan en sevdikleri ve seyirciyi en fazla eğlendiren oyunun samut simit ve deveci biro olduğunu belirtmiştir. Yaran ocağına katılan misafirlerin mahalli oyunlardan en çok sevdikleri oyunun ankette sorulmayan fakat yaran ocağında oynanan diğer oyunlar ve Kahve Yemenden gelir olduğu görülmüştür. Yaran ağalarının ve yarana katılan misafirlerin anket sonuçlarına göre yaran ağaların ve misafirlerin sigara kullanım oranı oldukça yüksektir. Yaran ağalar alkol kullanmamakta olup yaran ocağına katılan misafirlerde alkol kullanan oranı yüksektir. Yaran ağalar ve misafirler boş zamanlarını değerlendirirken spor yapmaktadırlar. Yaran ağalar yarana sosyal olmak için katılmaktadır. Yaran kültürü yaran ağaların ve misafirlerin davranışlarına olumlu katkıda bulunmaktadır. Yaran ağalar çocuklarınındı yarana devam etmelerini istemektedir. Anahtar Kelimeler: Çankırı, Yaran Kültürü, Yaren, Oyun, Eğlence, Spor, Boş Zaman

This research aims at observing and analyzing of "the importance and the status of game, fun and sport in the Çankırı Yaran culture". Çankırı as a research, which tries to keep alive Ahi and Yaran tradition and shows the extent of Yaran culture, studying on the status of fun, game and sport in the Yaran culture and mention that the people, who provides continuance of this culture, don't have smoking or drinking habit in the community and they spend their time in a good way being in rich environments that support their individual development, so they become role models for the community. The sample group of the research is composed with Yaran agas taking charge at the Yaran association located in Çankırı city center and the guests attending to the associations. The evaluation techniques and instruments decided and created by the researcher were used to evaluate the hypotheses which were determined beforehand.The data founded at the end of the research were analyzed in the accordance with the research aims. The percentage distribution was based on individual indicators of young people in the scope of the study. Simple and multiple linear regression analysis were used to test the hypotheses. The agas participating in Yaran Ocak like "Topuk Dövme (Beating heels)" at most and this type amuses the audience the most among the light comedies played in the "Ocak" and it was observed that they like other games that aren't asked at the questionnaire, but played in the "Ocak". It was stated that the agas participating in Yaran Ocak like the game called "Çarşıdan üç mum aldım (I bought three candles from the bazaar), Kahve Yemenden Gelir (The coffee comes from Yemen) and Kömür gözlüm (My black like coal- eyed lover) at most among the local games.The guests participating in Yaran Ocak like the games called "Samut Simit" and "Deveci Biro" at most among the low comedies played in the Ocak. Also, these games amuse the audience at most. It was observed that the guests participating in Yaran Ocak like the most "Kahve Yemenden Gelir" and other games that aren't asked at the questionnaire, but played in the Yaran Ocak among the local games. According to the questionnaire results of Yaran agas and the guests participating in Yaran, the smoking rate of both these groups is very high. While the Yaran agas don't drink alcohol, consuming alcohol rate of the guests is high.The Yaran agas and the guests do sports to spend their free time. The Yaran agas join the Yaran to be outgoing and sociable. The Yaran culture contributes a lot to Yaran agas and the guests' behavior. Yaran agas want their kids to continue with Yaran.